Στο τραγούδι “Ζαβαρακατρανέμια” μπορεί να μοιάζει μια ακατανόητη σειρά λέξεων που συνοδεύονται από μια υπέροχη μουσική, αλλά κρύβει περισσότερα από αυτό. Αυτό το εμβληματικό τραγούδι πρωτοακούστηκε στην ταινία “Επιχείρηση Απόλλων” με την Έλενα Ναθαναήλ και τον Τόμας Φριτς, με τη φωνή του Γιάννη Μαρκόπουλου, αλλά συνεχίζει να ακούγεται παντού με την εκτέλεση του Νίκου Ξυλούρη.
Πίσω από αυτές τις ακατανόητες φαινομενικά λέξεις, που ακούστηκαν για πρώτη φορά σε μια ταινία του 1968, που είχε στόχο να προωθήσει τον τουρισμό στη δικτατορική Ελλάδα μέσω μιας ιστορίας παρόμοιας με τη Σταχτοπούτα, κρυβόταν ένα αντιδικτατορικό μήνυμα.
Αυτό το μήνυμα αποκαλύφθηκε από τον ίδιο τον Γιάννη Μαρκόπουλο, που έφυγε από τη ζωή, σε μια συνέντευξή του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο πολλά χρόνια αργότερα.
Η ίδια η λέξη “Ζαβαρακατρανέμια” από μόνη της δεν έχει πραγματική έννοια. Ωστόσο, όταν αναλύεται στα τρία συνθετικά της μέρη, αποκτά νέο νόημα. Το “Ζάβαρα” μπορεί να ερμηνευθεί ως “Λάβαρα”, το “Κάτρα” ως “Μαύρα” και το “Νέμια” ως “Ανέμισαν”. Έτσι, “Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν” αποτελεί μια μοναδική φράση που περιγράφει με συμβολικό τρόπο την αντίδραση έναντι της καταπίεσης και της δικτατορίας.
Το τραγούδι “Ζαβαρακατρανέμια” έχει γίνει ένα από τα πιο αγαπημένα και αναγνωρίσιμα τραγούδια της ελληνικής μουσικής. Με τους στίχους του, που αρχικά μπορεί να φαίνονται ακατανόητοι, καταφέρνει να μεταδώσει ένα βαθύτερο μήνυμα ελευθερίας και ανυπακοής. Έτσι, το τραγούδι αποτελεί έναν συμβολικό ύμνο κατά της καταπίεσης και της δικτατορίας.