Σήμερα, τα εγκεφαλικά επεισόδια εμφανίζονται συχνότερα ακόμα και σε νεαρότερες ηλικίες από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό οφείλεται στην κακή διατροφή και τον έντονο ρυθμό της σύγχρονης ζωής, που συμβάλλουν στην αύξηση της πίεσης του αίματος και των κυκλοφορικών προβλημάτων, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνά εγκεφαλικά επεισόδια.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια προκαλούνται κυρίως από την απότομη και σημαντική μείωση της παροχής αίματος προς τον εγκέφαλο, καθώς και από την μειωμένη οξυγόνωσή του. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω ρήξης κάποιου αγγείου στον εγκέφαλο, είτε λόγω ύπαρξης θρόμβου που φράζει την κυκλοφορία του αίματος σε κάποιο σημείο του εγκεφάλου. Η σοβαρότητα του επεισοδίου εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση της βλάβης στον εγκέφαλο. Τα βαριά εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να είναι θανατηφόρα, ενώ πολλοί ανθρώποι αναρρώνουν ικανοποιητικά μετά από ελαφρότερα επεισόδια.
Τα συμπτώματα που μπορούν να μας παραπέμψουν στην ύπαρξη εγκεφαλικού επεισοδίου είναι τα εξής:
- Απότομος και έντονος πονοκέφαλος.
- Σύγχυση, και διαταραχές στη διανόηση και τα συναισθήματα, παρόμοιες με την κατάσταση μέθης. Ο πάσχων δεν απαντά λογικά σε απλές ερωτήσεις, φαίνεται να είναι σε σύγχυση, εκφέρει ακατανόητους ήχους ή δεν ανταποκρίνεται καθόλου.
- Απώλεια των αισθήσεων, είτε απότομη είτε σταδιακή. Υπάρχουν τρία στάδια απώλειας των αισθήσεων. Αρχικά, μπορεί να μην ανταποκρίνεται αυτόματα σε φυσιολογικές λειτουργίες, όπως το άνοιγμα των βλεφάρων. Στη συνέχεια, δεν ανταποκρίνεται σε φωνητικές εντολές από άλλους, όπως να κινήσει τα δάχτυλα των χεριών του. Τέλος, μπορεί να μην ανταποκρίνεται ούτε σε πόνους που προκαλούνται από το περιβάλλον.
- Παρατηρούνται σημεία αδυναμίας ή παράλυσης, πιθανότατα περιορισμένα σε μία πλευρά του σώματος. Για παράδειγμα, το στόμα μπορεί να γέρνει προς τα κάτω και να τρέχει σάλιο, η ομιλία να είναι συγκεχυμένη ή μειωμένη, να υπάρχει απώλεια κινητικότητας των άκρων, διαφορά στη διάσταση των κόρνων των ματιών, ή απώλεια έλεγχου στην κόπρανα και ούρα.
Σε περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου, είναι απαραίτητο να δράσουμε αμέσως:
• Να διασφαλίσουμε ότι ο ασθενής έχει ανοικτή την αεραγωγό.
• Να μειώσουμε τον κίνδυνο βλάβης στον εγκέφαλο.
• Να ζητήσουμε άμεση μεταφορά του ασθενή στο νοσοκομείο.
Αν αντιμετωπίζουμε μια περίπτωση εγκεφαλικού επεισοδίου, ακολουθούμε τις παρακάτω ενέργειες:
- Εάν ο πάσχων έχει τις αισθήσεις του, τον τοποθετούμε απαλά με το κεφάλι και τους ώμους ελαφρά ανασηκωμένους και υποστηρίζουμε το κεφάλι του, περιορίζοντας τις κινήσεις. Επίσης, τοποθετούμε μια πετσέτα ή ένα πανί κάτω από το στόμα του για να απορροφάται το σάλιο και να διατηρείται η ελευθερία της αναπνοής.
- Αν ο πάσχων έχει σφιχτά ρούχα που εμποδίζουν την αναπνοή, τα χαλαρώνουμε. Ποτέ δεν προσπαθούμε να τον ταΐσουμε ή να του προσφέρουμε υγρά. Υπάρχει κίνδυνος να μην έχει αντανακλαστικά κατάποσης και να κινδυνεύει με ασφυξία. Αν ο πάσχων χάσει τις αισθήσεις του, ελέγχουμε την αναπνοή, τον σφυγμό και το βαθμό ανταπόκρισης και είμαστε έτοιμοι για μαλάξεις και τεχνητή αναπνοή, αν χρειαστεί, έχοντας τον τοποθετήσει πρώτα σε στάση ανάνηψης πάνω σε κουβέρτα ή πανί, αν είναι δυνατό, για να μην έρχεται σε επαφή με το έδαφος.
- Καλούμε άμεσα το ασθενοφόρο
- Δεν μετακινούμε τον πάσχοντα ασκοπα, ιδιαίτερα όταν έχει χάσει τις αισθήσεις του. Ποτέ δεν προσπαθούμε να τον βάλουμε να καθίσει. Αφήνουμε αυτές τις ενέργειες σε εξειδικευμένο προσωπικό.
- Δεν αφήνουμε ποτέ τον πάσχοντα μόνο του μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο. Είναι σημαντικό να είμαστε ψύχραιμοι και οργανωτικοί. Εάν υπάρχουν άλλα άτομα γύρω μας, μπορούμε να τους ζητήσουμε να αναλάβουν κάποιες αρμοδιότητες, όπως να καλέσουν το ασθενοφόρο ή να φέρουν μια πετσέτα, ώστε εμείς να επικεντρωθούμε στην παροχή πρώτων βοηθειών στον πάσχοντα. Η κατανομή των καθηκόντων αυτή θα μειώσει τον κίνδυνο συναισθηματικών εντάσεων γύρω από το περιστατικό.