Το τίλιο (φλαμούρι) είναι ένα ιθαγενές φυτό της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται σε ηρεμιστικά μίγματα και καταπραϋντικές λοσιόν, ενώ οι καρποί του έχουν πολλές ωφέλιμες ιδιότητες. Συγκεκριμένα, τα άνθη συλλέγονται μαζί με τα σέπαλα το καλοκαίρι και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή χαλαρωτικών αφεψημάτων. Το φθινόπωρο, εμφανίζονται οι χαρακτηριστικοί πράσινοι σφαιρικοί καρποί του, που ορισμένοι βοτανολόγοι θεωρούν ακόμα πιο δραστικούς. Στο φυτό αυτό βρίσκουμε φλαβονοειδή, τανίνες και καφεϊκό οξύ.
Οι ευεργετικές ιδιότητες του τιλίου είναι ποικίλες. Συγκεκριμένα, λειτουργεί ως ηρεμιστικό και χαλαρωτικό, καταπολεμά την υπερένταση και το άγχος. Μπορεί ακόμα να δράσει ως ελαφρύ υπνωτικό σε νευρασθενικούς, υστερικούς και υποχονδριακούς ασθενείς.
Επίσης, το τίλιο έχει σπασμολυτικές ιδιότητες και ανακουφίζει από το πονοκέφαλο, το κρυολόγημα, το βήχα και τη ρινική καταρροή. Βοηθά στις ημικρανίες και στους νευρικούς εμετούς.
Επιπλέον, λειτουργεί ως εφιδρωτικό και δρα ως ήπιο αντιπυρετικό.
Οι ευεργετικές ιδιότητες του τιλίου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στην υγεία του ουροποιητικού συστήματος, καθώς διουρητικό, διαλύει το ουρικό οξύ και είναι χρήσιμο στα αρθριτικά, τους ρευματισμούς και την ουρική αρθρίτιδα. Επίσης, έχει θετικά αποτελέσματα στην ουρία των διαβητικών.
Εκτός από τις προαναφερθείσες ιδιότητες, το τίλιο βοηθά να διαλυθούν οι πέτρες στα νεφρά, στην καταπολέμηση της υδρωπικίας, της κυστίτιδας και των δυσκοιλιοτήτων. Επιπλέον, ανακουφίζει από την κόπωση και την ισχιαλγία, και δρα κατά των αερίων της κοιλιάς.
Για εξωτερική χρήση, το αφέψημα του τίλιου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να λειάνει τις ρυτίδες του προσώπου και τις φακίδες, ενώ το πλύσιμο των μαλλιών με αυτό το αφέψημα τα τονώνει και βοηθά στην ανάπτυξή τους. Επίσης, ένα μπάνιο με το αφέψημα μπορεί να βοηθήσει στους παιδικούς σπασμούς και την κόπωση.
Πρέπει να σημειωθεί πως το τίλιο έχει διουρητικές ιδιότητες, οπότε ασθενείς που λαμβάνουν ήδη διουρητική αγωγή μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης. Επίσης, δύναται να αυξήσει τη συγκέντρωση του λιθίου (Lithium Li) στο αίμα.
Το τίλιο χρησιμοποιείται και στη διατροφή μας. Μπορεί να προστεθεί ως έγχυμα σε συνδυασμό με χαμομήλι και μελισσόχορτο, ενώ χρησιμοποιείται ως παιδικό αφέψημα για πρώτα στάδια παιδικών λοιμώξεων όπως η ανεμοβλογιά. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάμμα και οι καρποί του μπορούν να διατηρηθούν σε ξύδι και αλάτι, όπως η κάπαρη.
Ιστορικά, το τίλιο χρησιμοποιήθηκε ευρέως από την Ελληνορωμαϊκή εποχή έως και τον Μεσαίωνα. Συγκεκριμένα, ο Διοσκουρίδης κατέγραψε τις θεραπευτικές ιδιότητες του, ενώ ο Πλίνιος αναφέρεται σε ιστορίες που δείχνουν πως οι φίδια δεν τολμούσαν να πλησιάσουν το δέντρο. Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι άνθρωποι που υπέφεραν από ασιτία χρησιμοποιούσαν το “πράσινο αλεύρι,” το οποίο φτιαχνόταν από κοπανισμένα ξηρά φύλλα τίλιου, κριθάρι και καλαμποκάλευρο. Το τσάι τίλιου εξακολουθεί να είναι δημοφιλές στη Γαλλία και χρησιμοποιείται στη μαγειρική ως συστατικό ποτών και εδεσμάτων.