Ο Κωστής Παλαμάς, γνωστός ως ένας από τους πιο σημαντικούς πνευματικούς δημιουργούς της νέας ελληνικής κουλτούρας, έχει αφήσει ένα εντυπωσιακό και ποικίλο έργο σε διάφορους τομείς όπως ποίηση, δοκίμια, κριτική λογοτεχνίας, διηγήματα και θεατρικές συγγραφές. Γεννημένος στις 13 Ιανουαρίου 1859 στην Πάτρα, ανήκει στην “γενιά του 1880”, μια ομάδα νέων ποιητών που είχε την πρόθεση να αντιδράσει ενάντια στις υπερβολές του αθηναϊκού ρομαντισμού και να αναδείξει τη δημοτική γλώσσα στην ποίηση.
Το έργο του Παλαμά υπερισχύει σε ποικιλία, αφού αναζητούσε νέες εκφραστικές δυνατότητες. Η ποίησή του, με περισσότερες από είκοσι συλλογές, αποτελεί μια ωδή στην Ελλάδα, απεικονίζοντας την ως ιδανική πραγματικότητα και αντικείμενο αγάπης. Παρακολουθεί την πορεία του ελληνικού έθνους μέσα από τους αιώνες, προσπαθεί να συνδυάσει το αρχαιοελληνικό πνεύμα με τη λαϊκή παράδοση και εκφράζει το πνεύμα της παγκοσμιότητας του ελληνικού πολιτισμού.
Γεννημένος σε μια παλαιά μεσολογγίτικη οικογένεια, έζησε παιδικά χρόνια που είχαν επιρροή στην εμπειρία του και την τέχνη του. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως το αληθινό του πάθος ήταν η ποίηση. Έγινε δημοσιογράφος, δημοσιεύοντας άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, και σύντομα κυκλοφόρησε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Τραγούδια της Πατρίδος μου” το 1886.
Το έργο του εξελίχθηκε μαζί με τον χρόνο, αποτυπώνοντας την εξέλιξη της ωρίμανσής του. Ενσωματώνοντας τη δημοτική γλώσσα στην ποίησή του, επηρέασε θετικά τη γενιά του και τις επόμενες. Συμμετείχε ενεργά στην ακαδημαϊκή ζωή, και έγινε ακαδημαϊκό μέλος και ακόμα πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Εκτός από την ποίηση, ασχολήθηκε και με το θέατρο, την πεζογραφία και την κριτική.
Το έργο του Κωστή Παλαμά αντιπροσωπεύει μια εντυπωσιακή σύνθεση ποικίλων λογοτεχνικών στοιχείων και εκφράζει τον αγάπη του για την πατρίδα, την παράδοση, τον ανθρώπινο ιδεαλισμό και τη λυρική ευαισθησία. Μετά το θάνατό του στις 27 Φεβρουαρίου 1943, η κληρονομιά του Κωστή Παλαμά συνεχίζει να εμπνέει και να επηρεάζει την ελληνική λογοτεχνία και κουλτούρα.
Το έργο του:
Ποιητικό έργο:
- Τραγούδια της πατρίδος μου (1886)
- Ύμνος εις την Αθηνάν (1889)
- Τα μάτια της ψυχής μου (1892)
- Ίαμβοι και ανάπαιστοι (1897)
- Ο Τάφος (1898)
- Οι χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης (1900)
- Η ασάλευτη ζωή (1904)
- Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (1907)
- Η φλογέρα του Βασιλιά (1910)
- Οι καημοί της λιμνοθάλασσας (1912)
- Σατιρικά Γυμνάσματα (1912)
- Η πολιτεία και η μοναξιά (1912)
- Βωμοί (1915)
- Τα παράκαιρα (1919)
- Τα δεκατετράστιχα (1919)
- Οι πεντασύλλαβοι και Τα παθητικά κρυφομιλήματα- Οι λύκοι- Δυο λουλούδια από τα ξένα (1925)
- Δειλοί και σκληροί στίχοι (1928)
- Ο κύκλος των τετράστιχων (1929)
- Περάσματα και χαιρετισμοί (1931)
- Οι νύχτες του Φήμιου (1935)
- Βραδινή φωτιά (1944, μεταθανάτια έκδοση επιμελημένη από τον γιό του Λέανδρο)
- Η Κασσιανή
Διηγήματα:
- Ένας ψηφοφόρος, 1887.
- Το τέλος του ανεμόμυλου, 1887.
- Το σκολειό και το σπίτι, 1888.
- Παθήματα δικαστικού, 1888.
- Παλιό τραγούδι του νέου καιρού, 1890
Θέατρο:
- Τρισεύγενη, δράμα σε τέσσερα μέρη, 1902
Κριτική-Δοκίμια:
- “Το έργο του Κρυστάλλη” (1894),
- “Σολωμός Η ζωή και το έργο του” (1901)
- “Γράμματα” (2 τόμοι, 1904 – 1907)
- “Ηρωικά πρόσωπα και κείμενα” (1911)
- “Τα πρώτα κριτικά” (1913)
- “Αριστοτέλης Βαλαωρίτης” (1914)
- “Βιζυηνός και Κρυστάλλης” (1916)
- “Ιούλιος Τυπάλδος” (1916)
- “Πως τραγουδούμε τον θάνατο της κόρης” (1918)
- “Πεζοί δρόμοι” (3 τόμοι 1929 – 1933)
- “Ο Γκαίτε στην Ελλάδα” (1932)
- “Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου” (1933)
- “Η ποιητική μου” (1933)
- “Πεζοί δρόμοι. Κάποιων νεκρών η ζωή” (1934)
- “Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου” 2ος τόμος (1940).
Μεταφράσεις:
- “Β΄ Ολυμπιόνικος” του Πινδάρου εφημ. ΄΄Εστία΄΄, 1896
- “ΙΔ΄ Ολυμπιόνικος” Πινδάρου, εφημ. ΄΄Ακρόπολις΄΄, 1896
- “Πρόας ο Νικίου” υπό Αντρέ Λωρί, έκδοση Διάπλασης των Παίδων, 1898.
- “Η Ελένη της Σπάρτης” του Αιμ. Βεράρεν 1906.