Προκαταρκτική συμφωνία επιτεύχθηκε για το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου μετά από εκτεταμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Κομισιόν. Η συμφωνία αναμένεται να επικυρωθεί επισήμως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο και περιλαμβάνει τα εξής βασικά στοιχεία:
- Κανονισμός Ελέγχου (Screening Regulation): Προβλέπει προκαταρκτική διαδικασία για ταχεία εξέταση του προφίλ αιτούντων άσυλο, συλλογή βασικών πληροφοριών και έλεγχοι υγείας και ασφάλειας.
- Τροποποιημένος Κανονισμός Eurodac: Αφορά τη βάση δεδομένων που αποθηκεύει βιομετρικά στοιχεία αιτούντων άσυλο, για την αποτροπή πολλαπλών αξιώσεων.
- Τροποποιημένος Κανονισμός για τις Διαδικασίες Ασύλου (APR): Εισάγει μια ταχεία διαδικασία στα σύνορα, αλλά και την παραδοσιακή διαδικασία ασύλου που είναι πιο χρονοβόρα.
- Κανονισμός Διαχείρισης Ασύλου και Μετανάστευσης (AMMR): Θεσπίζει ένα σύστημα «υποχρεωτικής αλληλεγγύης» για κράτη μέλη που υφίστανται «μεταναστευτική πίεση».
- Κανονισμός για τον Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων (Crisis and Force Majeure Regulation): Προβλέπει ειδικούς κανόνες για εξαιρετικές καταστάσεις, όπως μαζικές αφίξεις προσφύγων ή καταστάσεις ανωτέρας βίας.
Η συμφωνία στοχεύει στην επίτευξη μιας ισορροπημένης προσέγγισης μεταξύ των κρατών μελών που βρίσκονται στη «πρώτη γραμμή» της μεταναστευτικής κρίσης, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, και των κρατών που αντιμετωπίζουν την άφιξη παράτυπων μεταναστών. Οι τελικές εγκρίσεις του συμφώνου πρέπει να ολοκληρωθούν πριν από τις επόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο.