Η απόκτηση ενός μωρού μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης απαιτεί πρώτα τη δημιουργία ενός εμβρύου. Ο εμβρυϊκός έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει μυστικά όπως γενετικές διαταραχές, το οποίο χρησιμεύει ως εργαλείο ελέγχου για γονείς που φέρουν γονίδια για σπάνιες ασθένειες. Τέτοιες δοκιμές επιτρέπουν επίσης στους γονείς να γνωρίζουν το φύλο των μελλοντικών παιδιών τους.
Η επιλογή φύλου ήταν κάποτε αμφιλεγόμενη στις ΗΠΑ και απαγορεύτηκε σε πολλές χώρες. Πολλοί Αμερικανοί που δεν γνωρίζουν τη διαδικασία εξακολουθούν να υποθέτουν ότι είναι έτσι. Στην πραγματικότητα, όμως, έχει γίνει τυπικό μέρος της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Για μερικούς, η επιλογή του φύλου είναι ένα προνόμιο μιας κατά τα άλλα απαιτητικής διαδικασίας. Για άλλους, είναι εξαρχής το νόημα της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Σε κάθε περίπτωση, είναι γεγονός: στις ΗΠΑ οι γονείς επιλέγουν το φύλο του μωρού τους.
Επιλογή του φύλου στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ορισμένες κλινικές έχουν προσελκύσει χιλιάδες πελάτες, οι οποίοι έχουν επενδύσει τόσο πολύ στην επιλογή του φύλου του παιδιού τους που είναι πρόθυμοι να υποβληθούν σε εβδομάδες εμβολιασμού, να υποβληθούν σε διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις και να κινδυνεύσουν από σπάνιες επιπλοκές που αλλάζουν τη ζωή τους. Ο Τζέφρι Στάινμπεργκ, ο ιδρυτής των Ινστιτούτων Γονιμότητας στο Λος Άντζελες, εκτιμά ότι η επιλογή φύλου στην εξωσωματική γονιμοποίηση αποφέρει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως στις κλινικές. Αλλά οι δυνατότητες ανάπτυξής του είναι απεριόριστες.
Δύο πράγματα ισχύουν για τη βιομηχανία εξωσωματικής γονιμοποίησης στις ΗΠΑ: Πρώτον, εξυπηρετεί μια πραγματική ανάγκη για πολλούς υποψήφιους γονείς. Η πρόσβαση στην εξωσωματικής, χάρη σε όλη αυτή τη νέα τεχνολογία, είναι ζωτικής σημασίας. Δεύτερον, είναι πλέον αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι οι υποψήφιοι γονείς επιλέγουν κορίτσι ως φύλο του παιδιού της, στη συντριπτική τους πλειοψηφία.
Οι υποψήφιοι γονείς μπορούν να αποκτήσουν ένα μωρό όποτε θελήσουν, χάρη στην κατάψυξη ωαρίων (ή τουλάχιστον στο χρονικό περιθώριο που προτείνουν οι ειδικοί). Μπορούν επίσης να προσδιορίσουν την αλληλουχία των γονιδιωμάτων των εμβρύων για 2.500 $ και να προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν την υγεία του μελλοντικού παιδιού ή την ευφυΐα, την ελκυστικότητα, το ύψος, κλπ. Εν ολίγοις, οι υποψήφιοι γονείς μπορούν να αποκτήσουν ένα “προσαρμοσμένο στις επιθυμίες τους” μωρό.
Οι γονείς θέλουν κορίτσια και μόνο
Αυτοί οι υποψήφιοι γονείς δεν αναζητούν απλώς μια λύση στην απόκτηση παιδιού. Πολλοί θέλουν κόρες. Και κόρες μόνο. Η δυνατότητα αυτή που δίνεται στους υποψήφιους γονείς έχει πυροδοτήσει μια μικρή αλλά αυξανόμενη τάση στον αμερικανικό οικογενειακό προγραμματισμό. Έχει επεκτείνει την έννοια της αναπαραγωγικής επιλογής και της σωματικής αυτονομίας σε κερδοσκοπικές διαδικασίες που θα αλλάξουν τις μελλοντικές γενιές. Μιλάει για κρίση στα αγόρια και μονόπλευρες προσδοκίες για τις κόρες. Και ακόμη και μεταξύ των ανθρώπων που επιλέγουν, δημιουργεί ανησυχίες σχετικά με τον βαθμό ελέγχου που επιχειρούν να ασκήσουν ορισμένοι γονείς πάνω στο πεπρωμένο ενός μωρού – και αν μπορούν να ασκήσουν πραγματικά αυτόν τον έλεγχο καθόλου.
Η κλινική εξωσωματικής της Sharon Moayeri, OCfertility, δεν διαφημίζει ευδιάκριτα την υπηρεσία επιλογής φύλου. Είναι κάπως “κρυμμένο” στο μενού υπηρεσιών, υπό τον όρο “LGBTQIA+”. Στην πραγματικότητα, μετακυλούν την φεμινιστική προσέγγιση επιλογής φύλου στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα.
Το ιατρικό κέντρο του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, αναφέρει ότι η συντριπτική πλειοψηφία γυναικών που τους επισκέπτονται, όταν είναι ήδη εκεί, το πιο πιθανό είναι να ζητήσουν κορίτσια. Συνήθως είναι ανύπαντρες μητέρες από επιλογή, ζευγάρια του ίδιου φύλου και οικογένειες με ιστορικό αυτισμού. Ο Steinberg, ιδιοκτήτης των Ινστιτούτων Γονιμότητας εμπορεύεται αυτή την υπηρεσία επιθετικά. Ο ίδιος εκτιμά ότι το 85 τοις εκατό των υποψήφιων γονέων βρίσκονται εκεί καθαρά για «επιλογή φύλου».
Μελέτες και καταγραφές επιλογές φύλου
Οι παλιές γενιές συχνά συζητούσαν για την προτίμηση φύλου του παιδιού τους. Σήμερα στην Αμερική, αυτή η προτίμηση όχι μόνο αποτυπώνεται στα ποσοστά της επιλογής φύλου στις κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά διαφημίζεται ως επιπρόσθετη δυνατότητα για τους υποψήφιους γονείς.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι λευκοί γονείς που έκαναν εξωσωματική γονιμοποίηση, επέλεγαν προκαταβολικά θηλυκά έμβρυα στο 70 τοις εκατό των περιπτώσεων. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι γονείς που ζητούσαν αγόρι ήταν ινδικής και κινεζικής καταγωγής.
Μια μελέτη του 2010 έδειξε ότι οι Αμερικανοί θετοί γονείς είχαν 30 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να προτιμήσουν κορίτσια από αγόρια και ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν 16.000 $ περισσότερα για το κόστος επιλογής φύλου, αρκεί να μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια κόρη!
Με μια προσεκτική ματιά στα δημογραφικά δεδομένα εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι οι οικογένειες με κόρες τείνουν να έχουν λιγότερα επόμενα παιδιά από ό,τι οι οικογένειες με γιους, υποδεικνύοντας την αίσθηση ότι με μια κόρη οι γονείς νιώθουν ότι “έκλεισε” η οικογένεια.
Τι κακό έχουν τα αγόρια;
Η κοινή αντίληψη που εδραίωσε ο φεμινισμός είναι πως τα αγόρια είναι ένα σκέτο πρόβλημα. Το φεμινιστικό αφήγημα θέλει τα αγόρια επιρρεπή σε ένα συγκεκριμένο είδος προβλημάτων, να είναι εν δυνάμει «κακοποιητές», να πάσχει από… «τοξική αρρενωπότητα».
Έχει αναφερθεί έντονα μια κρίση αρρενωπότητας, με τους άνδρες να υστερούν σχεδόν σε κάθε μέτρηση σύμφωνα με τη Silicon Valley. Οι άνδρες είναι λιγότερο πιθανό να τελειώσουν το λύκειο, να αποφοιτήσουν από το Πανεπιστήμιο και να κάνουν παιδιά. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 60 τοις εκατό των νεαρών ανδρών ζουν μόνοι, σε σύγκριση με το 30 τοις εκατό των νεαρών γυναικών, που είναι πιο πιθανό να είναι σε σχέση.
Για πολλούς, φαντάζει πιο εύκολη η απόκτηση ενός κοριτσιού και η προοπτική να την μεγαλώσουν «σωστά» (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό). Στην αντίληψη της κοινωνίας, αν ένας άντρας προσπαθεί να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα μπορεί, τότε είναι καπιταλιστής και εκμεταλλεύεται το σύστημα. Αν, όμως, μια γυναίκα κάνει το ίδιο τότε είναι…. «ενδυναμωτικό».
Η επιλογή φύλου είναι σεξιστική
Πολλοί Αμερικανοί ηθικολόγοι υποστηρίζουν ότι η επιλογή φύλου δεν μπορεί να θεωρείται «σεξιστική» εάν ορισμένοι γονείς -ακόμη και οι περισσότεροι- επιλέξουν κόρες. Θεωρούν δε, πως εάν οι μητέρες είναι εκείνες που επιλέγουν μόνες τους το φύλο του παιδιού, τότε αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια ενδυναμωτική νέα μορφή αναπαραγωγικής αυτονομίας. Το κύριο «επιχείρημα» αυτών των ηθικολόγων είναι ότι για χιλιετίες, η επιλογή φύλου γινόταν μέσω βρεφοκτονίας και «ευτυχώς» η εξωσωματική γονιμοποίηση αλλάζει αυτά τα δεδομένα.
Ωστόσο, η Arianne Shahvisi, καθηγήτρια φιλοσοφίας στην Ιατρική Σχολή του Μπράιτον και του Σάσεξ στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η επιλογή φύλου είναι παράνομη, υποστηρίζει ότι «η ίδια η πράξη της επιλογής φύλου είναι σεξιστική».
«Δεν μπορείτε πραγματικά να προβλέψετε το φύλο του παιδιού σας – πόσο μάλλον πώς θα επιλέξει να το εκφράσει ή τις ιδιότητες που θα έχει ως άνθρωπος. Επομένως, η επιλογή φύλου απαιτεί τη λήψη μιας απόφασης από τους γονείς, με βάση τις δικές τους επιθυμίες και όχι με τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Με τη σειρά του, αυτό τροφοδοτεί καταστροφικά συστήματα κοινωνικής οργάνωσης», ισχυρίζεται η Shahvisi.
Δεν είναι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο. Ουσιαστικά, οι περισσότερες δυτικές χώρες -συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, της Αυστραλίας και κάθε ευρωπαϊκής χώρας εκτός από την Κύπρο– απαγορεύει την επιλογή φύλου πλην σπάνιων ιατρικών περιπτώσεων. Τα περισσότερα έθνη απαγορεύουν την πρακτική με το σκεπτικό ότι προωθεί τον σεξισμό και ότι τα παιδιά που γεννιούνται από αυτόν μπορεί να αντιμετωπίσουν βιολογικά αλλά και ψυχολογικά προβλήματα.
Ηθική και… κερδοφορία
Το 1994 η Αμερικανική Εταιρεία για την Αναπαραγωγική Ιατρική, η μη κερδοσκοπική οργάνωση που παρέχει τις επαγγελματικές οδηγίες του κλάδου, καταδίκασε την επιλογή φύλου για μη ιατρικούς λόγους. Ωστόσο, χωρίς κάποιο όργανο εξουσίας να ελέγχει την κατάσταση, οι κλινικές συνέχισαν το έργο τους, προσφέροντας ως υπηρεσία την επιλογή του φύλου στους μελλοντικούς γονείς. Μέχρι το 2018, παρά τη σύσταση της ASRM να μην προσφέρουν την επιλογή φύλου ως υπηρεσία, το 75 τοις εκατό των κλινικών συνέχισαν να παρέχουν την υπηρεσία. Έκτοτε, η επιτροπή δεοντολογίας του ASRM έχει επικαιροποιήσει τη θέση της σε μια ουδέτερη στάση.
Παρά το γεγονός ότι η το κοινό αίσθημα για την επιλογή φύλου είναι αρνητικό, η ίδια η δυνατότητα παρουσιάζεται στα πλαίσια του δικαιωματισμού ως αναφαίρετο δικαίωμα των γονέων. Αυτό το δικαίωμα, λοιπόν, είναι που μεγιστοποιεί τα κέρδη στις κλινικές. Κυριολεκτικά, χιλιάδες υποψήφιοι γονείς ταξιδεύουν στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, μόνο και μόνο για να επιλέξουν το φύλο του παιδιού τους, κάτι που αποφέρει έσοδα εκατομμυρίων δολαρίων.