Το σώμα του είναι ανοιχτόχρωμο καφέ και η μυτερή σκληρή ουρά του είναι συχνά ανασηκωμένη, δίνοντάς του μια χαρακτηριστική σιλουέτα. Αρσενικά και θηλυκά έχουν το ίδιο μικρό μέγεθος, δεν ξεπερνούν τα 43-48 εκατοστά, όμως τα θηλυκά είναι γενικά πιο σκουρόχρωμα στο κεφάλι, με ανοιχτόχρωμα μάγουλα που τα διασχίζει μια σκούρα γραμμή, ενώ το σώμα τους έχει ξανθοκάστανο χρώμα.
Τα Κεφαλούδια περπατούν με δυσκολία στη στεριά και σπάνια παρατηρούνται να πετούν, κάνοντας μόνο τις απαραίτητες μετακινήσεις για μετανάστευση. Ωστόσο, είναι ταχύτατα στην κίνησή τους μέσα στο νερό, χρησιμοποιώντας για προώθηση την ιδιόμορφη ουρά τους. Αναπαράγονται σε μικρά ρηχά έλη γλυκού ή υφάλμυρου νερού, τα οποία συνδέονται με μεγαλύτερα υγροτοπικά οικοσυστήματα.
Η οικολογία του Κεφαλουδιού παρουσιάζει αρκετά ενδιαφέροντα σημεία. Είναι ένα από τα λίγα είδη υδροβίων πουλιών που περνάνε δύο πτερόροιες τον χρόνο, μία κατά την αναπαραγωγή και μία κατά το χειμώνα. Επιπλέον, η εξάρτησή τους από τα εποχιακά έλη και τους μικρούς ρηχούς υγροτόπους αποτελεί μεγάλη απειλή για την επιβίωσή τους. Τα Κεφαλούδια έχουν προσαρμοστεί ώστε να αναπαράγονται ανάλογα με τις εκάστοτε κλιματικές συνθήκες και να επιβιώνουν σε περιοχές που υπόκεινται σε πίεση από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Το Κεφαλούδι αποτελεί ένα ενδιαφέρον είδος πτηνού που προσαρμόζεται στο περιβάλλον του και αντιμετωπίζει προκλήσεις για την επιβίωσή του. Με την εξάρτησή του από τους υγροτόπους και τις εποχιακές μεταβολές, το Κεφαλούδι αποτελεί ένα ενδιαφέρον θέμα έρευνας και παρατήρησης για τους επιστήμονες και τους φυσιολάτρες.