Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, διέταξε την παύση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία τις πρώτες πρωινές ώρες (ώρα Ελλάδας), λίγες ημέρες μετά την έντονη λογομαχία που είχε την Παρασκευή με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου.
“Κάνουμε παύση και θα επανεξετάσουμε τη βοήθειά μας, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι συμβάλλει στην αναζήτηση λύσης”, δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
“Ο πρόεδρος κατέστησε σαφές πως επικεντρώνεται στην ειρήνη. Χρειαζόμαστε εταίρους που δεσμεύονται επίσης στην επίτευξη αυτού του στόχου”, πρόσθεσε.
Η απόφαση αυτή ανακοινώθηκε μετά από συνάντηση στον Λευκό Οίκο, στην οποία συμμετείχαν ο υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, καθώς και σύμβουλοι του προέδρου Τραμπ.
Λίγες ώρες πριν, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αποφύγει να δώσει σαφή απάντηση στο ζήτημα, δηλώνοντας ότι “βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις”.
Άλλος ανώτερος αξιωματούχος, μιλώντας στο Fox News, τόνισε ότι η απόφαση δεν σημαίνει οριστική διακοπή της βοήθειας, αλλά μια “προσωρινή παύση”.
Η διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας, η οποία είχε εγκριθεί επί κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν, αφορά ποσά που ανέρχονται συνολικά σε 65,9 δισεκατομμύρια δολάρια, από την 24η Φεβρουαρίου 2022 έως την 20ή Ιανουαρίου 2025, σύμφωνα με στοιχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο πρόεδρος Τραμπ, εμφανώς δυσαρεστημένος με τον Ζελένσκι, κλιμάκωσε τις δηλώσεις του, υποστηρίζοντας ότι ο Ουκρανός ομόλογός του “δεν θέλει την ειρήνη με τη Ρωσία” και προειδοποίησε ότι “δεν θα ανεχτεί για πολύ ακόμη” αυτή τη στάση του Κιέβου.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η Ρωσία χαιρέτισε την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλώνοντας ότι η παύση της αμερικανικής βοήθειας θα αποτελέσει την καλύτερη συμβολή στην ειρήνη. Ωστόσο, το Κρεμλίνο σημείωσε ότι περιμένει περισσότερες λεπτομέρειες προτού λάβει οριστική θέση.
Παράλληλα, ρωσικές πηγές ανέφεραν ότι οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Μόσχας παραμένουν εμπόδιο στην εξομάλυνση των σχέσεων, με το Reuters να μεταδίδει ότι η κυβέρνηση Τραμπ επεξεργάζεται σχέδιο χαλάρωσης των κυρώσεων, στο πλαίσιο της επιδίωξής του για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τη Ρωσία.
Ουκρανία: “Δεν θα σταματήσουμε τη συνεργασία με τις ΗΠΑ”
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρωθυπουργός Ντένις Σμίχαλ δήλωσε ότι το Κίεβο παραμένει αποφασισμένο να συνεχίσει τη συνεργασία του με την Ουάσινγκτον και θα αναζητήσει εναλλακτικές διπλωματικές λύσεις για να διατηρηθεί η στρατιωτική υποστήριξη.
“Η αμερικανική βοήθεια έχει σώσει χιλιάδες ζωές Ουκρανών”, ανέφερε, τονίζοντας ότι το Κίεβο δεν προτίθεται να συμβιβαστεί με τους όρους της Μόσχας.
Ο κ. Σμίχαλ επισήμανε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να υπογράψει συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη διαχείριση των ορυκτών πόρων της χώρας, παραχωρώντας στην Ουάσινγκτον πρόσβαση στα κοιτάσματα σπάνιων γαιών.
Αντιδράσεις από την Ευρώπη και το NATO
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέφρασαν ανησυχία, με τη Γαλλία να προειδοποιεί ότι η απόφαση “απομακρύνει την προοπτική ειρήνης” και ενισχύει τη στρατιωτική θέση της Ρωσίας.
Η αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης, Άντζελα Ρέινερ, σημείωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να εντείνει την υποστήριξή της προς την Ουκρανία και δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει προσηλωμένο στην αμυντική στήριξη του Κιέβου.
Στην Πολωνία, ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ τόνισε ότι μια κυρίαρχη και φιλοδυτική Ουκρανία σημαίνει ασφάλεια για την Πολωνία, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας δήλωσε ότι η απόφαση ελήφθη χωρίς διαβουλεύσεις με το NATO.
Ο Τσέχος πρωθυπουργός, Πετρ Φιάλα, υποστήριξε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πλήρως την ευθύνη για την ασφάλειά της, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να καλύψουν το κενό που αφήνει η απόφαση των ΗΠΑ.
Σοκ στην Ουκρανία – “Ο Τραμπ μας ωθεί σε συνθηκολόγηση”
Η απόφαση του Λευκού Οίκου προκάλεσε σοκ και απογοήτευση στην Ουκρανία.
“Πρόκειται για καταστροφή, αλλά την είχαμε δει να έρχεται”, δήλωσε ο Ουκρανός βουλευτής Oleksiy Honcharenko.
“Ο Τραμπ είναι ανοιχτός πράκτορας του Κρεμλίνου”, ανέφερε ο δημοσιογράφος Taras Buzak, ενώ άλλοι Ουκρανοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι η απόφαση “είναι χειρότερη από τη Συμφωνία του Μονάχου του 1938”, κάνοντας παραλληλισμούς με την πολιτική του κατευνασμού απέναντι στη ναζιστική Γερμανία.
Αμερικανικές εκτιμήσεις: Ο Ζελένσκι θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζέι Ντι Βανς, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι ο πρόεδρος Ζελένσκι θα καταλήξει να δεχθεί συνομιλίες με τη Ρωσία, παρά τις αντιδράσεις του Κιέβου.
“Νομίζω ότι δεν είναι ακόμη έτοιμος, αλλά στο τέλος θα φτάσει εκεί. Πρέπει”, δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News.
Με την Ουκρανία να διαθέτει αποθέματα όπλων που επαρκούν για περίπου έξι μήνες, σύμφωνα με βουλευτές του Κιέβου, η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται πως δημιουργεί νέες πιέσεις για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία.