Οι τελευταίες λεπτομέρειες ρυθμίζονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία πριν από την έναρξη του καλοκαιριού και πρόκειται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο ανάδειξης δημάρχων και περιφερειαρχών σε όλη τη χώρα.
Η συγκεκριμένη αλλαγή στον εκλογικό νόμο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο, όταν ο Θοδωρής Λιβάνιος, που έχει αναλάβει προσωπικά τη σύνταξή του, αποκάλυψε τους βασικούς άξονές του στο ετήσιο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στη Ρόδο.
Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση προβλέπει την κατάργηση της δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης στις αυτοδιοικητικές εκλογές και την απευθείας εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών από τον πρώτο γύρο.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή, το επικρατέστερο ποσοστό εκλογής είναι το 42%, αν και εξετάζονται εναλλακτικά και τα ποσοστά του 43% ή του 50%. Στόχος του νέου αυτού μοντέλου είναι να διασφαλίσει την εκλογή των αυτοδιοικητικών αρχών σε μία μόνο εκλογική διαδικασία.
Η διαδικασία παραμένει γνώριμη για τους πολίτες, καθώς θα συνεχίσουν να ψηφίζουν τον συνδυασμό της επιλογής τους, σταυρώνοντας υποψηφίους δημοτικούς ή περιφερειακούς συμβούλους. Η καινοτομία έγκειται στο ότι στο τέλος του ψηφοδελτίου θα δίνεται η δυνατότητα, αν το επιθυμούν, να δηλώσουν εναλλακτική προτίμηση σε κάποιον άλλον υποψήφιο δήμαρχο ή περιφερειάρχη από τους υπόλοιπους συνδυασμούς.
Με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά, η διαδικασία του δεύτερου γύρου ενσωματώνεται αυτόματα στην πρώτη εκλογική διαδικασία, στην περίπτωση που κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσοστό εκλογής.
Η Καθημερινή παραθέτει και παραδείγματα εφαρμογής του νέου συστήματος. Σε δήμο όπου συμμετέχουν τέσσερις συνδυασμοί και τα αποτελέσματα είναι: ο πρώτος συγκεντρώνει 38%, ο δεύτερος 29%, ο τρίτος 20% και ο τέταρτος 13%. Οι δύο πρώτοι προκρίνονται, ενώ εξετάζονται οι εναλλακτικές ψήφοι των αποκλεισμένων συνδυασμών.
Αν, για παράδειγμα, από το 20% των υποστηρικτών του τρίτου συνδυασμού, το 3% επιλέγει ως εναλλακτική τον πρώτο, το 9% τον δεύτερο, το 5% τον τέταρτο και το 3% δεν δίνει δεύτερη επιλογή, και από το 13% του τέταρτου συνδυασμού, το 2% προτιμά τον πρώτο, το 4% τον δεύτερο, το 1% τον τρίτο και το 6% δεν επιλέγει ξανά, τότε ο πρώτος συνδυασμός καταλήγει με 45% (38% + 3% + 2%) και ο δεύτερος με 37% (29% + 4% + 4%).
Έτσι, ο πρώτος συνδυασμός κερδίζει την εκλογική μάχη. Οι εναλλακτικές ψήφοι όσων επιλέξουν δεύτερη επιλογή προσμετρώνται, ενώ όσοι δεν επιθυμούν, απλώς απέχουν από αυτή τη διαδικασία.
«Θέλουμε να φέρουμε μια αλλαγή που θα διευκολύνει τους πολίτες και θα ενισχύσει τη συμμετοχή στον πρώτο γύρο», ανέφερε ο Παύλος Μαρινάκης σε δηλώσεις του στον ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά 90,1.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι το σχέδιο νόμου έχει στόχο να καθιερώσει εκλογές σε έναν γύρο για δημάρχους και περιφερειάρχες. Όπως εξήγησε, η νομοθετική πρόταση κατατίθεται τριάμισι χρόνια πριν από τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, προκειμένου να υπάρξει επαρκής χρόνος για την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων και για τη διεξαγωγή διαλόγου. «Η επεξεργασία του θεσμικού πλαισίου ξεκίνησε κυρίως σε επίπεδο αυτοδιοικητικών με πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών, κ. Λιβάνιου, στη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ πριν από λίγους μήνες», πρόσθεσε, διευκρινίζοντας ότι σύντομα θα ακολουθήσει δημόσια διαβούλευση και διάλογος με τα κόμματα.
Ο κ. Μαρινάκης επισήμανε ότι η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε προτάσεις για βελτιώσεις του σχεδίου. «Το νομοσχέδιο θα κατατεθεί, αλλά η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι παραμένει δεκτική σε σοβαρές και ουσιαστικές προτάσεις. Περιμένουμε, λοιπόν, από τα κόμματα, τους αυτοδιοικητικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών να συμβάλουν με προτάσεις στο διάλογο».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι με τη νέα διαδικασία, η δεύτερη επιλογή θα καταγράφεται από τον πρώτο γύρο, αποφεύγοντας τη δεύτερη προσέλευση των ψηφοφόρων στις κάλπες, ενώ πρόσθεσε ότι με αυτόν τον τρόπο εξοικονομούνται και πόροι. «Πολλές φορές βλέπουμε να εκλέγονται δήμαρχοι στον δεύτερο γύρο με πολύ χαμηλότερη συμμετοχή. Είναι προτιμότερο οι αποφάσεις να λαμβάνονται με τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή, που παρατηρείται στον πρώτο γύρο», κατέληξε.