Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας απέδωσε στην Ισπανία την ευθύνη για το εκτεταμένο μπλακάουτ που προκάλεσε χάος και παρέλυσε χθες δύο χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου, με σοβαρές επιπτώσεις σε μεταφορές, νοσοκομεία και σχολεία. Ο πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγκρο δήλωσε πως η αιτία της διακοπής ρεύματος βρίσκεται «πιθανώς στην Ισπανία», ενώ και ο πορτογαλικός διαχειριστής ενέργειας REN υποστήριξε ότι η «βλάβη προήλθε από το ισπανικό δίκτυο».
Από την πλευρά του, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κάλεσε τους πολίτες να αποφύγουν εικασίες, σημειώνοντας πως διερευνώνται όλα τα πιθανά αίτια. Τόνισε επίσης τον κίνδυνο παραπληροφόρησης και ανακοίνωσε νέα συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας υπό την προεδρία του βασιλιά Φελίπε ΣΤ’ για την Τρίτη.
Το μπλακάουτ επηρέασε περίπου 60 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ισπανία και την Πορτογαλία, με την ΕΕ να απορρίπτει το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης. Μέχρι τα ξημερώματα της Τρίτης, η ηλεκτροδότηση είχε αποκατασταθεί σχεδόν πλήρως, καλύπτοντας το 99% της Ισπανίας και το σύνολο της Πορτογαλίας.
Η REN εξήγησε ότι η διακοπή σχετίζεται πιθανώς με ένα «σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο» και ανέφερε «ανώμαλες ταλαντώσεις» σε γραμμές μεταφοράς υπερυψηλής τάσης λόγω των ακραίων θερμοκρασιακών διακυμάνσεων στο εσωτερικό της Ισπανίας. Ο καθηγητής Chenghong Gu από το Πανεπιστήμιο του Bath υποστήριξε ότι τέτοιες συνθήκες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση», δηλαδή αλληλεπιδράσεις ηλεκτρικών φορτίων με το περιβάλλον και τους αγωγούς υψηλής τάσης.
Μια άλλη εξήγηση, σύμφωνα με τον ειδικό Άνταμ Μπελ, αφορά τη διατάραξη της «συχνότητας συστήματος» του ηλεκτρικού δικτύου, κάτι που ενδέχεται να προκάλεσε αυτόματες αποσυνδέσεις και τελικά γενικευμένη πτώση ισχύος. Παρόμοια φαινόμενα είχαν καταγραφεί και στο παρελθόν, όπως στην ανατολική Αγγλία το 2019.
Επιπλέον, ορισμένοι επιστήμονες εξετάζουν το ενδεχόμενο οι ισχυροί άνεμοι ή η έντονη ζέστη να προκάλεσαν φυσικές παραμορφώσεις στα καλώδια, αυξάνοντας τον κίνδυνο επαφής ή βραχυκυκλώματος. Παράλληλα, εκφράζονται επιφυλάξεις για την υψηλή εξάρτηση της Ισπανίας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας – κυρίως ηλιακά και αιολικά – οι οποίες, σε περιόδους χαμηλής ζήτησης και υψηλής παραγωγής, μπορούν να καταστήσουν το δίκτυο ευάλωτο.
Ως κοινό σημείο, οι ειδικοί συμφωνούν πως η αιτία είναι τεχνική και όχι προϊόν δολιοφθοράς. Η ισχυρή ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ισπανίας και Πορτογαλίας φαίνεται πως οδήγησε στη μεταφορά της βλάβης και στην άλλη χώρα, όπως εξήγησε ο καθηγητής Σόλομον Μπράουν του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ, σημειώνοντας ότι πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση «αλληλεξάρτησης» των δικτύων.