Κατατέθηκε στο Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο με τίτλο “Πλαίσιο για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου, κανόνες για την οργάνωση της αγοράς παραγωγής υδρογόνου και τα γεωγραφικά περιορισμένα δίκτυα υδρογόνου – Μερική ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1788 και άλλες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος”.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το εν λόγω νομοθέτημα εισάγει για πρώτη φορά κανονιστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη μονάδων υδρογόνου και βιομεθανίου, με πρόβλεψη για τη σύνδεσή τους με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (Ε.Σ.Φ.Α.), τα Δίκτυα Διανομής ή τα Γεωγραφικά Περιορισμένα Δίκτυα Υδρογόνου. Το νομοσχέδιο αξιοποιεί τις κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «REPowerEU» της 8ης Μαρτίου 2022 και περιλαμβάνει στοιχεία της Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2024 για τις εσωτερικές αγορές ανανεώσιμων αερίων.
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο, στόχος είναι να καθιερωθεί το αναγκαίο θεσμικό υπόβαθρο για την ένταξη του βιομεθανίου και του υδρογόνου, τόσο σε μορφή ανανεώσιμη όσο και σε εκδοχές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της χώρας. Το σχέδιο συμβάλλει στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα του 2024, στο πλαίσιο της απομάκρυνσης από τον άνθρακα και της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας. Μεταξύ άλλων, το πλαίσιο καθορίζει τις διαδικασίες για την έγχυση των παραγόμενων αερίων στο Ε.Σ.Φ.Α. ή τα Δίκτυα Διανομής, τη διάθεσή τους σε χρήστες εκτός δικτύου και τη χρήση τους για μετακινήσεις. Παράλληλα, ρυθμίζεται η δυνατότητα εισαγωγής υδρογόνου στα ΓεΠεΔΥ.
Στην ίδια πρόταση νόμου ενσωματώνονται και ρυθμίσεις για την προώθηση του έργου του Ταμείου Ανάκαμψης «Δημιουργία εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας». Στόχος των διατάξεων αυτών είναι η απλοποίηση της διαδικασίας για την υπογραφή των αναγκαίων προγραμματικών συμφωνιών, περιλαμβάνοντας εξαιρέσεις από τη διαδικασία γνωμοδότησης του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών για παρεμβάσεις σε δασικές εκτάσεις, με τη δέσμευση ότι η αρμόδια δασική αρχή θα προηγείται στην αξιολόγηση και εισήγηση. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται, όπως αναφέρεται, η παράλληλη εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και η ομαλή εξέλιξη του έργου, μέσω της συμμετοχής των αντίστοιχων υπηρεσιών του ΥΠΕΝ στις προγραμματικές συμβάσεις.
Το ίδιο νομοθέτημα περιλαμβάνει διατάξεις για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Προβλέπεται η δυνατότητα χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως πληγείσας από ξηρασία και ορίζεται ότι οι εταιρείες Ε.ΥΔ.Α.Π. και Ε.Υ.Α.Θ. μπορούν να αναλάβουν τη διαχείριση δημόσιων συμβάσεων, ακόμη και αν αυτές δεν εμπίπτουν στις συνήθεις αρμοδιότητές τους, όταν σχετίζονται με έργα κρίσιμης σημασίας για την αποτροπή ή τη διαχείριση των συνεπειών από την έλλειψη νερού. Επίσης, παρέχονται εξουσιοδοτήσεις για:
- τον τρόπο διενέργειας των σχετικών διαγωνισμών και την παρακολούθησή τους από την Ε.Ε.ΣΥ.Π. μέσω της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας
- τη συγκρότηση ομάδων με υπαλλήλους, επιστημονικούς συνεργάτες ή εξειδικευμένους εμπειρογνώμονες για τον έλεγχο εξειδικευμένων θεμάτων
- τη σύναψη συμβάσεων έργου για τη στελέχωση των εταιρειών με προσωπικό που θα αναλάβει τις δράσεις αντιμετώπισης της κατάστασης.
Επιπλέον, επιτρέπεται η σύναψη συμφωνιών ανάμεσα στην Ε.ΥΔ.ΑΠ. ή την Ε.Υ.Α.Θ. και τις αντίστοιχες δημοτικές επιχειρήσεις ή οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ανάληψη έκτακτων μέτρων, ενώ έργα αυτού του χαρακτήρα εντάσσονται στις στρατηγικές επενδύσεις που προβλέπονται από τον νόμο 4864/2021, εξασφαλίζοντας ευνοϊκές ρυθμίσεις για αδειοδοτήσεις και άλλες διαδικασίες.
Η αιτιολογική έκθεση σημειώνει ότι οι ανάγκες υδροδότησης στη χώρα έχουν αυξηθεί αισθητά. Οι απαιτήσεις για το 2021, σύμφωνα με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Πόσιμου Νερού, αγγίζουν τα 1.037 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, με εκτιμώμενες απώλειες ύδατος της τάξης του 50%. Η Ελλάδα κατατάσσεται 19η παγκοσμίως σε κίνδυνο λειψυδρίας, με τη μείωση των βροχοπτώσεων και την αυξημένη κατανάλωση να προκαλούν έντονη πίεση στους υδάτινους πόρους, όπως υποδεικνύεται από τη μελέτη του «World Resources Institute». Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η άντληση υπόγειων υδάτων αυξήθηκε κατά 80% από το 2000 έως το 2022, ενώ η χρήση επιφανειακών μειώθηκε κατά 40% την ίδια περίοδο, εντείνοντας τον προβληματισμό για τη μελλοντική διαθεσιμότητα πόσιμου νερού.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει και την επέκταση ισχυουσών προθεσμιών που αφορούν:
- στη διάρκεια θητείας των μελών των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικών Θεμάτων
- στη δυνατότητα συνέχισης υλοποίησης οικοδομικών εργασιών με την καταβολή περιβαλλοντικού τέλους, χωρίς απαίτηση για νέες εγκρίσεις ή γνωμοδοτήσεις όταν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός
- στον έλεγχο οικοδομικών αδειών στις νήσους Θήρα και Θηρασιά
- στην αναστολή έκδοσης αδειών δόμησης στη Μύκονο και στην παύση εργασιών στον Υμηττό.