Ένταση πυροδότησε νέα εμπορική διαμάχη ανάμεσα σε Ηνωμένες Πολιτείες και Βραζιλία, με αφορμή την αιφνιδιαστική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς ύψους 50% στα βραζιλιάνικα προϊόντα που εισάγονται στην αμερικανική αγορά, σε μια ξεκάθαρη κίνηση στήριξης προς τον πρώην ηγέτη της χώρας της Λατινικής Αμερικής, Ζαΐρ Μπολσονάρο.
Ο Τραμπ υποστήριξε λανθασμένα ότι η Βραζιλία προκαλεί εμπορικό έλλειμμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αρχικά, ο πρώην πρόεδρος ανακοίνωσε την πρόθεσή του να επιβάλει τον νέο δασμό, θεωρώντας πως έτσι ανταποδίδει στο υποτιθέμενο «κυνήγι μαγισσών» εναντίον του Μπολσονάρο, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με δίκη για απόπειρα πραξικοπήματος.
Σε επιστολή του προς τον Βραζιλιάνο πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, γνωστοποίησε πως το νέο καθεστώς δασμών θα εφαρμοστεί από την 1η Αυγούστου.
«Ο τρόπος με τον οποίο η Βραζιλία αντιμετώπισε τον πρώην πρόεδρο Μπολσονάρο, έναν εξαιρετικά σεβαστό ηγέτη σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της θητείας του, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, αποτελεί διεθνή ντροπή».
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο πρόεδρος Λούλα έδωσε την απάντησή του, διαμηνύοντας πως η χώρα του δεν θα μείνει αδρανής.
«Η Βραζιλία είναι μια κυρίαρχη χώρα με ανεξάρτητους θεσμούς που δεν θα δεχτεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κανέναν», ανέφερε ο Βραζιλιάνος πρόεδρος σε δήλωσή του.
Επισήμανε ακόμη πως η υπόθεση του Μπολσονάρο «είναι αποκλειστική ευθύνη της βραζιλιάνικης δικαιοσύνης».
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα.
Κατά την εφημερίδα New York Times, η ταχέως κλιμακούμενη διένεξη ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες στον οικονομικό και διπλωματικό τομέα, με επίκεντρο κυρίως τη Βραζιλία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον δεύτερο σημαντικότερο οικονομικό εταίρο της Βραζιλίας μετά την Κίνα, και ο Τραμπ φαίνεται να επιχειρεί να ασκήσει πίεση μέσω δασμών ώστε να σταματήσουν οι διώξεις του συμμάχου του.
Η συγκεκριμένη απόπειρα παρέμβασης σε εσωτερικές ποινικές διαδικασίες άλλου κράτους μέσω εμπορικών μέτρων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της τακτικής που έχει υιοθετήσει ο Τραμπ, χρησιμοποιώντας τους δασμούς ως εργαλείο επιβολής πίεσης.
Στην επιστολή του, ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος υποστήριξε ότι οι νέοι δασμοί κρίνονται αναγκαίοι για να «έχουμε τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού που πρέπει να έχουμε με τη χώρα σας» και «να διορθώσουμε τις σοβαρές αδικίες του σημερινού καθεστώτος».
Υποστήριξε επίσης λανθασμένα πως οι ΗΠΑ παρουσιάζουν εμπορικό έλλειμμα έναντι της Βραζιλίας, αν και τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο: ιστορικά, η Ουάσινγκτον εμφανίζει θετικό εμπορικό ισοζύγιο στις συναλλαγές της με την Μπραζίλια. Πέρυσι, το διμερές εμπόριο έφτασε τα 92 δισ. δολάρια, με τις ΗΠΑ να εμφανίζουν πλεόνασμα 7,4 δισ. δολαρίων.
Στα προϊόντα που διακινούνται συχνότερα περιλαμβάνονται αεροσκάφη, πετρελαιοειδή, μηχανολογικός εξοπλισμός και σιδηρούχα μέταλλα.
Ο Τραμπ έκανε επίσης λόγο για θέματα ελευθερίας του λόγου.
Συγκεκριμένα, ανέφερε πως οι δασμοί αποτελούν αντίδραση στις «ΜΥΣΤΙΚΕΣ και ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ διαταγές λογοκρισίας σε αμερικανικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης» και ανακοίνωσε την εντολή για έναρξη εμπορικής έρευνας εις βάρος της Βραζιλίας, με αφορμή τις «συνεχείς επιθέσεις στις ψηφιακές εμπορικές δραστηριότητες αμερικανικών εταιρειών».
Ο δικαστής Αλεξάντρε ντε Μοράες, μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου που εποπτεύει τη δικογραφία για τον Μπολσονάρο, είχε διατάξει την κατάργηση εκατοντάδων προφίλ που – σύμφωνα με τον ίδιο – υπονομεύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας.
Οι ενέργειές του τον έχουν καταστήσει στόχο της δεξιάς πτέρυγας τόσο στη Βραζιλία όσο και στις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Λούλα υπογράμμισε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο απλώς εφαρμόζει τη βραζιλιάνικη έννομη τάξη.
«Στη Βραζιλία, η ελευθερία της έκφρασης δεν πρέπει να συγχέεται με την επιθετικότητα ή τις βίαιες πρακτικές», είπε.
Οπαδός του Ζαΐρ Μπολσονάρο φοράει μάσκα του Ντόναλντ Τραμπ
Πριν την ανακοίνωση των δασμών, οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν αιχμηρά σχόλια.
Ο Τραμπ καταφέρθηκε εναντίον της ποινικής διαδικασίας κατά του Μπολσονάρο, η οποία εστιάζει στις ενέργειες του πρώην προέδρου με σκοπό να παραμείνει στην εξουσία μετά την εκλογική του ήττα το 2022.
Συνέδεσε δε την υπόθεση με τις δικές του δικαστικές εμπλοκές στις ΗΠΑ μετά τις εκλογές του 2020.
«Αυτό συνέβη σε μένα, επί 10 φορές», έγραψε ο Τραμπ στο διαδίκτυο τη Δευτέρα. «Θα παρακολουθώ πολύ στενά το κυνήγι μαγισσών του Ζαΐρ Μπολσονάρο, της οικογένειάς του και χιλιάδων υποστηρικτών του», τόνισε.
Ο Λούλα δεν άργησε να απαντήσει. «Νομίζω ότι είναι πολύ λάθος και πολύ ανεύθυνο για έναν πρόεδρο να απειλεί άλλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε ο Βραζιλιάνος πρόεδρος στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα.
«Πρέπει να γνωρίζει ότι ο κόσμος έχει αλλάξει. Δεν θέλουμε έναν αυτοκράτορα», τόνισε.
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας αναμένεται να εκδώσει καταδικαστική απόφαση εις βάρος του Μπολσονάρο εντός του έτους, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ποινή φυλάκισης.
Τον Ιανουάριο, ο Μπολσονάρο είχε δηλώσει στους New York Times πως ελπίζει στη βοήθεια του Τραμπ. Από τότε, η εταιρεία μέσων του Τραμπ έχει καταθέσει αγωγή κατά του δικαστή Μοράες, κατηγορώντας τον για φίμωση συντηρητικών φωνών.
Πρόσφατα, ο Τραμπ δήλωσε ακόμη ότι ο Μπολσονάρο θα έπρεπε να του επιτραπεί να διεκδικήσει ξανά την προεδρία της χώρας.
Ωστόσο, το ανώτατο εκλογικό όργανο της Βραζιλίας τον έχει κρίνει μη εκλέξιμο, λόγω της στάσης του απέναντι στο εκλογικό σύστημα της χώρας.