Ο πρώην πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες εξέφρασε ικανοποίηση τη Δευτέρα για τη μαζική κινητοποίηση που οδήγησε σε εκρηκτική αύξηση των άκυρων ψηφοδελτίων, τα οποία είχε καλέσει τους υποστηρικτές του να ρίξουν στις κάλπες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον αποκλεισμό του από τις προεδρικές εκλογές της Κυριακής — αναμέτρηση από την οποία πρώτοι αναδείχθηκαν δύο υποψήφιοι της δεξιάς.
Το ποσοστό των άκυρων ψήφων έφτασε σε ιστορικό επίπεδο για τη χώρα, η οποία αντιμετωπίζει βαθιά οικονομική κρίση: 19,2% σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της ανώτατης εκλογικής αρχής (TSE).
«Η διαμαρτυρία μας έγινε αισθητή: ψηφίσαμε, αλλά δεν εκλέξαμε, κι ο λαός έκανε ξεκάθαρο πως η δημοκρατία δεν μπορεί να υποβιβάζεται σε απλή διοικητική διαδικασία», τόνισε ο Μοράλες μέσω ανάρτησής του στο X.
Στον πρώτο γύρο των εκλογών επικράτησαν ο κεντροδεξιός γερουσιαστής Ροδρίγο Πας με 32,1% και ο πρώην πρόεδρος της δεξιάς Χόρχε Κιρόγα με 26,8%. Οι δύο θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο που έχει οριστεί για τις 19 Οκτωβρίου.
Στις έξι προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, από το 2002, το ποσοστό των άκυρων ψηφοδελτίων κινούνταν μόλις μεταξύ 2,4% και 3,7%.
Ο Μοράλες, 65 ετών, κυβέρνησε από το 2006 έως το 2019, κερδίζοντας τρεις συνεχόμενες εκλογές. Επιδίωξε να θέσει υποψηφιότητα για τέταρτη φορά, όμως αποκλείστηκε από τη δικαιοσύνη, καθώς εν τω μεταξύ θεσπίστηκε όριο δύο θητειών. Ο ίδιος αποδίδει την απόφαση σε παρέμβαση και χειραγώγηση των θεσμών από τον απερχόμενο πρόεδρο Λουίς Άρσε, πρώην υπουργό και πρώην στενό του σύμμαχο, που σήμερα αποτελεί πολιτικό του αντίπαλο.
Παράλληλα, σε βάρος του εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης για υπόθεση εμπορίας ανήλικης, την οποία ο ίδιος αρνείται. Ο πρώην συνδικαλιστής ηγέτης των καλλιεργητών κόκας έχει αποσυρθεί στην Τσαπάρε, στην επαρχία Κοτσαμπάμπα, που θεωρείται το πολιτικό του προπύργιο. Εκεί, τα άκυρα ψηφοδέλτια ανήλθαν σε 32,8%.
Αναλυτές θεωρούν ότι αν καταφέρει να κεφαλαιοποιήσει αυτή την ψήφο διαμαρτυρίας, «πιθανόν θα μπορέσει να αναδημιουργήσει λαϊκή συμμαχία», όπως εκτίμησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πολιτολόγος Ντανιέλ Βαλβέρδε από το Πανεπιστήμιο Γκαμπριέλ Ρενέ Μορένο.
«Θα παραμείνει χωρίς αμφιβολία παράγοντας πρώτης γραμμής την προσεχή περίοδο. Αλλά η πρόσφατη συμπεριφορά του αφήνει να εννοηθεί πως ο ρόλος του δεν θα είναι η προαγωγή της δημοκρατίας, αλλά η παρακώλυση και η παρεμπόδιση» της επόμενης κυβέρνησης, πρόσθεσε ο ίδιος.