Επτά χρόνια μετά την ολοκλήρωση των μνημονίων, ο δικηγόρος και πρώην υπουργός Γιώργος Βασιλειάδης, με άρθρο του στο NEWS 24/7, καταγράφει την άποψή του για την κρίση Δημοκρατίας που, όπως τονίζει, διαπερνά τη χώρα.
Σε μια Ελλάδα όπου η αξιοκρατία χρησιμοποιείται, όπως σημειώνει, κυρίως ως εύηχο σύνθημα σε προεκλογικές περιόδους και οι εκάστοτε κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται την εξουσία σαν λάφυρο, χωρίς να χαράσσουν συνεκτική πολιτική για ένα ισόρροπο μοντέλο ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη, η οικονομική κατάρρευση ήταν απλώς θέμα χρόνου. Η κρίση τυπικά ξέσπασε το 2009, με το έλλειμμα-μαμούθ του 15,6%, οδηγώντας τη χώρα στα μνημόνια. Ο κύκλος της ολοκληρώθηκε στις 21 Αυγούστου 2018, όταν η Ελλάδα απέκτησε ξανά τον έλεγχο της οικονομικής της πολιτικής.
Η βαθιά αυτή κρίση ξεκίνησε οικονομική, αλλά όπως επισημαίνει, αν τη δει κανείς μόνο με ποσοστά και αριθμούς, χάνει την ουσία: η κρίση ήταν πρωτίστως πολιτική και εξελίχθηκε σε κρίση Δημοκρατίας, αφού όταν μια εκλεγμένη κυβέρνηση στερείται τη δυνατότητα χάραξης πολιτικής, τότε περιορίζεται η ίδια η λαϊκή κυριαρχία.
Η σημασία της εξόδου
Η έξοδος του 2018 δεν σήμαινε απλώς το τέλος της επιτροπείας, αλλά την αποκατάσταση της δημοκρατικής κανονικότητας: ότι η χώρα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον της. Η ρύθμιση του χρέους που εξασφάλισε η κυβέρνηση Τσίπρα, τα γεμάτα δημόσια ταμεία με 37 δισ. ευρώ, δεν έδωσαν μόνο οικονομική ανάσα αλλά κυρίως πολιτική αυτονομία. Παρείχαν τη δυνατότητα για ένα σταθερό οικοδόμημα με κοινωνικές δομές που δεν θα άφηναν ξανά πολίτες στο περιθώριο.
Η οικονομική πολιτική, τονίζει, δεν είναι ποτέ ουδέτερη: καθορίζει ποιοι στηρίζονται και ποιοι αποκλείονται, σε ποιους τομείς επενδύεται το μέλλον. Όταν όμως οι αποφάσεις επιβάλλονται από το εξωτερικό, η ουσία της ψήφου ακυρώνεται. Το 2018, με την κυβέρνηση Τσίπρα, οι Έλληνες απέκτησαν εκ νέου το δικαίωμα να καθορίζουν πραγματικά το μέλλον τους.
Από την ελευθερία στη στρέβλωση
Σήμερα, επτά χρόνια μετά, τα χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη απέδειξαν, όπως αναφέρει, ότι η έξοδος από τα μνημόνια δεν ήταν αρκετή. Παρά το γεγονός ότι η χώρα ξαναπήρε το δικαίωμα χάραξης πολιτικής, η εφαρμογή της χρησιμοποιήθηκε, όπως καταγγέλλει, για να εξυπηρετηθούν οι λίγοι εις βάρος των πολλών.
Η Δεξιά, υπογραμμίζει, ακολούθησε το γνώριμο μοτίβο της, ντυμένο πότε με εκσυγχρονιστική φρασεολογία και πότε με ακροδεξιές πρακτικές, αλλά πάντα με επιλεκτικά προνόμια: φοροελαφρύνσεις για ισχυρά κέντρα, ασυλία σε κλειστά κυκλώματα, απευθείας αναθέσεις. Για την πλειοψηφία, συνέχισε η αβεβαιότητα: ακρίβεια, διεύρυνση ανισοτήτων, ανασφάλεια στην εργασία, κράτος απόν.
Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έως την τραγωδία των Τεμπών, από το “σκόιλ ελικίκου” έως το predator και τις υποκλοπές, το κυβερνητικό μοντέλο δεν είναι απλώς λάθη, αλλά, όπως σημειώνει, ένα συνεκτικό σύστημα εξουσίας: αυταρχικό προς την κοινωνία, γενναιόδωρο προς τους λίγους και αδιάφορο προς τους πολλούς.
Η νέα μεταπολίτευση
Η απάντηση, γράφει ο Γ. Βασιλειάδης, πρέπει να είναι μια νέα, σύγχρονη Μεταπολίτευση. Όπως το 1974 αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία απέναντι στη δικτατορία και το 2018 η εθνική κυριαρχία απέναντι στην επιτροπεία, έτσι σήμερα απαιτείται να επανέλθει η ουσία της Δημοκρατίας απέναντι στην αδιαφάνεια και την ολιγαρχία.
Μια νέα Μεταπολίτευση που θα σηματοδοτεί:
- Διαρκή διαφάνεια
- Θεσμική λογοδοσία
- Ισοτιμία και αξιοκρατία αντί για προνόμια
- Αλληλεγγύη αντί για διχασμό
- Δικαιοσύνη αντί για θεσμικό χάσμα
- Κοινωνική συνοχή αντί για αποκλεισμούς
Αντί επιλόγου
Επτά χρόνια από την έξοδο από τα μνημόνια, ζητούμενο είναι να αποδοθεί ξανά περιεχόμενο σε εκείνη τη στιγμή. Η Δεξιά, όπως αναφέρει, επιχείρησε να υποβαθμίσει το γεγονός σε μια τυπική ημερομηνία χωρίς ουσία. Η Ιστορία, όμως, κατέγραψε τόσο τη σημασία της όσο και τις χαμένες ευκαιρίες που ακολούθησαν.
Προτού η χώρα οδηγηθεί σε νέα παρακμή, είναι ευθύνη των πολιτών να συνεχίσουν από την 21η Αυγούστου 2018, μετατρέποντας το ορόσημο αυτό σε θεμέλιο για ένα μέλλον δικαιότερο, διαφανές και πραγματικά δημοκρατικό. Με ενίσχυση θεσμών, κράτος δικαίου και πολιτικές που θα διασφαλίζουν ευημερία για όλους, χωρίς κανέναν στο περιθώριο. Για μια Ελλάδα που θα πρωταγωνιστεί σε ένα καλύτερο αύριο και όχι σε ρόλο παρία στις διεθνείς εξελίξεις. Αυτό είναι, όπως τονίζει, το καθήκον και η ευθύνη της γενιάς μας.