Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών έκρινε ένοχους τους δύο πρώην προστατευόμενους μάρτυρες στην υπόθεση Novartis, τον Φιλίστορα Δεστεμπασίδη, γνωστό ως «Μάξιμος Σαράφης», και τη Μαρία Μαραγγέλη, που είχε καταθέσει με το ψευδώνυμο «Αικατερίνη Κελέση». Οι κατηγορίες που τους βάρυναν αφορούσαν ψευδή καταμήνυση και ψευδή κατάθεση, σε σχέση με όσα είχαν ισχυριστεί για την εμπλοκή πολιτικών προσώπων στο σκάνδαλο της φαρμακευτικής εταιρείας. Το δικαστήριο επέβαλε στον Δεστεμπασίδη ποινή φυλάκισης 25 μηνών, ενώ στη Μαραγγέλη ποινή 33 μηνών. Και οι δύο ποινές αποφασίστηκε να εκτίονται με τριετή αναστολή, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα οδηγηθούν στη φυλακή. Το δικαστήριο αναγνώρισε το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου, απορρίπτοντας ωστόσο τον ισχυρισμό περί μη ταπεινών αιτίων.
Τι αναγνώρισε και τι απέρριψε το Δικαστήριο
Η απόφαση βασίστηκε στη στάθμιση των στοιχείων που παρουσιάστηκαν. Το δικαστήριο έκανε δεκτό ότι οι δύο κατηγορούμενοι διατηρούσαν λευκό ποινικό μητρώο και δεν είχαν στο παρελθόν εμπλακεί σε αξιόποινες πράξεις, γεγονός που λειτούργησε υπέρ τους. Αντίθετα, το αίτημα να αναγνωριστεί πως οι πράξεις τους δεν είχαν ταπεινά κίνητρα απορρίφθηκε, καθώς κρίθηκε ότι οι καταθέσεις τους ήταν εν γνώσει ψευδείς και είχαν σκοπό να βλάψουν συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα. Η εισαγγελική πρόταση ήταν εξ αρχής να τους αναγνωριστεί μόνο το ελαφρυντικό του σύννομου βίου, χωρίς να γίνει δεκτό το δεύτερο επιχείρημα.
Το περιεχόμενο των κατηγοριών
Η υπόθεση επικεντρώθηκε στις καταθέσεις που είχαν δώσει οι δύο μάρτυρες, σύμφωνα με τις οποίες πολιτικοί πρώην υπουργοί και υψηλόβαθμα στελέχη φέρονταν να έχουν λάβει χρήματα από τη Novartis. Ο Δεστεμπασίδης κρίθηκε ένοχος για ψευδή καταμήνυση κατά του Άδωνι Γεωργιάδη, του Ανδρέα Λοβέρδου και του Νίκου Μανιαδάκη, καθώς και για ψευδείς καταθέσεις κατ’ εξακολούθηση. Η Μαραγγέλη καταδικάστηκε για ψευδή καταμήνυση κατά των Αντώνη Σαμαρά, Άδωνι Γεωργιάδη, Γιάννη Στουρνάρα, Ανδρέα Λοβέρδου και Μάριου Σαλμά, ενώ κρίθηκε ένοχη και για ψευδείς καταθέσεις κατ’ εξακολούθηση.
Πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις
Η υπόθεση Novartis υπήρξε εξαρχής φορτισμένη πολιτικά, καθώς οι καταγγελίες για χρηματισμό πολιτικών προκάλεσαν έντονες αντιπαραθέσεις και έριξαν βαριά σκιά στο πολιτικό σκηνικό. Οι δύο πρώην μάρτυρες είχαν βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης και η κατάληξη της δίκης τους θεωρείται από πολλούς ως μια μορφή αποκατάστασης για τα πολιτικά πρόσωπα που είχαν κατηγορηθεί. Νομικοί κύκλοι σχολίασαν ότι η ετυμηγορία αποτελεί δικαστική και πολιτική δικαίωση, καθώς δείχνει ότι η χρήση ψευδών μαρτυριών για τη στοχοποίηση αντιπάλων δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή.
Παρά την καταδίκη τους, ο Δεστεμπασίδης και η Μαραγγέλη δεν θα φυλακιστούν, καθώς οι ποινές τους ανεστάλησαν. Η απόφαση του δικαστηρίου, ωστόσο, ανοίγει νέα σελίδα στη συζήτηση γύρω από τη λειτουργία του θεσμού των προστατευόμενων μαρτύρων και το πώς αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον χωρίς να γίνεται εργαλείο πολιτικής αντιπαράθεσης. Για τους πολιτικούς που είχαν στοχοποιηθεί, η ετυμηγορία αυτή προβάλλει ως μια μορφή ηθικής αποκατάστασης, ενώ η δημόσια σφαίρα μένει να δει πώς θα αξιοποιηθεί η υπόθεση σε επίπεδο πολιτικών επιχειρημάτων και αντιπαραθέσεων.