Οριστική ματαίωση είχε, με ευθύνη της Άγκυρας, η συνάντηση που είχε προγραμματιστεί ανάμεσα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Παρά την προσπάθεια της Αθήνας να βρεθεί εναλλακτική λύση, οι τουρκικοί χειρισμοί οδήγησαν σε πλήρες αδιέξοδο.
Η ελληνική θέση
Ανώτατη κυβερνητική πηγή ξεκαθάρισε ότι το ραντεβού είχε οριστικοποιηθεί, όμως, με τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν, η πραγματοποίησή του ήταν αδύνατη και θα αναζητηθεί νέα ευκαιρία στο μέλλον. Από ελληνικής πλευράς θεωρείται ότι οι κινήσεις της Άγκυρας αντικατοπτρίζουν την ενόχληση Ερντογάν για πρόσφατες πρωτοβουλίες της Αθήνας, όπως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων και το ενδιαφέρον της Chevron για έρευνες.
Το χρονικό της ακύρωσης
Η πρώτη αιτιολογία της Άγκυρας για την αναβολή του τετ α τετ ήταν ότι «έπεφτε» χρονικά πάνω σε διάσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ με ηγέτες της Μέσης Ανατολής, μισή ώρα αργότερα. Η Αθήνα αντέδρασε άμεσα, προτείνοντας εναλλακτικά κενά στο πρόγραμμα του κ. Μητσοτάκη. Ωστόσο, παρά τις αρχικές ενδείξεις διάθεσης, απάντηση δεν υπήρξε ποτέ. Έτσι, το βράδυ της Τρίτης, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε το ναυάγιο αποδίδοντας την ευθύνη στην Άγκυρα.
Ενδεικτικό του προσχηματικού χαρακτήρα της τουρκικής στάσης είναι ότι η συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν ξεκίνησε τελικά με μεγάλη καθυστέρηση, γύρω στις 23:00 ώρα Ελλάδος, ενώ το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν είχε προγραμματιστεί για τις 21:00.
Οι επιπτώσεις
Στην Αθήνα, η συνάντηση θεωρούνταν ευκαιρία να επιβεβαιωθεί το κλίμα «ήρεμων νερών» σε μια περίοδο που νέες τριβές με την Τουρκία άρχισαν να εμφανίζονται ακόμη και στο Αιγαίο. Ωστόσο, το μήνυμα της Άγκυρας εκλαμβάνεται ως προσπάθεια αποστασιοποίησης, ενόψει και της επικείμενης επίσκεψης Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Η τουρκική πλευρά πιθανόν δεν ήθελε να εμφανιστεί σαν να κάνει «παραχωρήσεις» στην Ελλάδα λίγο πριν από το ραντεβού με τον Τραμπ, μετά από έξι χρόνια απουσίας.
Το αποτέλεσμα είναι μία ακόμη αποτυχία να δρομολογηθεί συζήτηση για τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο, με την Αθήνα να εκφράζει ανησυχία για το αν η Άγκυρα θεωρεί ότι η περίοδος αποκλιμάκωσης έχει λήξει και μπορεί να επιστρέψει σε πρακτικές έντασης.
Οι καθυστερημένες ενημερώσεις
Η Άγκυρα γνώριζε από το απόγευμα της Δευτέρας ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα συγκαλούσε συνάντηση με Άραβες και μουσουλμάνους ηγέτες, ωστόσο ειδοποίησε την Αθήνα μόλις τέσσερις ώρες πριν από το προγραμματισμένο τετ α τετ. Έτσι, η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι η αναβολή δεν οφείλεται σε αντικειμενικές συνθήκες, αλλά σε πολιτική επιλογή της Τουρκίας.
Το επεισόδιο αυτό υπογραμμίζει τις δυσκολίες που εξακολουθούν να βαραίνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες για αποκλιμάκωση και διάλογο.