Η Εισαγγελία Κωνσταντινούπολης άνοιξε ποινική έρευνα για τα γεγονότα που κατήγγειλαν μέλη του Global Sumud Flotilla κατά την κράτησή τους από τις ισραηλινές αρχές, μετά την αναχαίτιση του στολίσκου στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, η έρευνα αφορά αδικήματα όπως «στέρηση προσωπικής ελευθερίας», «απαγωγή ή κατάληψη μεταφορικών μέσων», «διακεκριμένη κλοπή», «βλάβη σε περιουσία» και «βασανιστήρια», με επίκληση διατάξεων του τουρκικού Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Παράλληλα, η Εισαγγελία Άγκυρας κινεί διαδικασία βάσει του άρθρου 13 του Ποινικού Κώδικα, που επιτρέπει δίωξη για διεθνή εγκλήματα διαπραχθέντα στο εξωτερικό από αλλοδαπούς εις βάρος Τούρκων πολιτών.
Καταθέσεις ακτιβιστών και ιατροδικαστικοί έλεγχοι
Το μεσημέρι του Σαββάτου 4 Οκτωβρίου (τοπική ώρα), 137 ακτιβιστές –μεταξύ τους 36 Τούρκοι– επαναπατρίστηκαν αεροπορικώς από το Ισραήλ στην Κωνσταντινούπολη. Προτού οδηγηθούν για καταθέσεις, μεταφέρθηκαν στην ιατροδικαστική υπηρεσία για πιστοποίηση της κατάστασης της υγείας τους και καταγραφή τυχόν τραυματισμών. Η τουρκική εισαγγελία έχει αναθέσει την υπόθεση σε 11 εισαγγελείς, οι οποίοι λαμβάνουν τις μαρτυρίες των μελών του στολίσκου.
Το χρονικό της αναχαίτισης του στολίσκου
Ο στολίσκος Global Sumud Flotilla, αποτελούμενος από πάνω από 40 σκάφη και περισσότερους από 500 συμμετέχοντες από περίπου 40 χώρες, ξεκίνησε μέσα στο καλοκαίρι με στόχο τη θαλάσσια μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Στις 1–3 Οκτωβρίου, οι ισραηλινές δυνάμεις ανέκοψαν τα περισσότερα σκάφη στην ανοικτή θάλασσα και μετέφεραν εκατοντάδες ακτιβιστές σε ισραηλινά λιμάνια, όπου ξεκίνησε διαδικασία απέλασης.
Καταγγελίες για μεταχείριση υπό κράτηση
Με την επιστροφή τους, μέλη της αποστολής περιέγραψαν κακομεταχείριση και στέρηση βασικών αναγκών κατά την κράτηση. Ιταλοί και άλλοι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι-συμμετέχοντες έκαναν λόγο για κατασχέσεις προσωπικών ειδών και φαρμάκων, παρατεταμένο δέσιμο με tire-up, εξευτελιστική μεταχείριση και ψυχολογική πίεση. Ο ισραηλινός οργανισμός Adalah ισχυρίστηκε ότι στερήθηκε σε ορισμένους η πρόσβαση σε δικηγόρους, νερό και τουαλέτες, κάτι που το ισραηλινό ΥΠΕΞ αρνήθηκε κατηγορηματικά.
Η θέση του Ισραήλ
Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς περί κακομεταχείρισης «complete lies» και ανέφερε ότι όλοι οι κρατούμενοι ήταν «safe and in good health». Σε άλλη ανακοίνωση περιέγραψε τους συμμετέχοντες ως «provocateurs», υποστηρίζοντας ότι ο πραγματικός στόχος τους δεν ήταν η βοήθεια αλλά «provocation in the service of Hamas», ενώ έκανε λόγο για «publicity stunt». Επιπλέον, ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ δήλωσε: «I was proud that we treat the ‘flotilla activists’ as supporters of terrorism. Anyone who supports terrorism is a terrorist and deserves the conditions of terrorists».
Διεθνείς και περιφερειακές επιπτώσεις
Η αναχαίτιση του στολίσκου και οι συλλήψεις προκάλεσαν κύμα αντιδράσεων διεθνώς, καθώς και διαβήματα από κυβερνήσεις χωρών με πολίτες στο στολίσκο. Ελληνικά, τουρκικά και ιταλικά μέσα κατέγραψαν την άφιξη των απελαθέντων στην Κωνσταντινούπολη, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν απελάσεις άλλων ακτιβιστών διαφορετικών εθνικοτήτων. Οι τουρκικές αρχές δηλώνουν ότι οι μαρτυρίες θα αξιοποιηθούν για τυχόν άσκηση διώξεων σε τουρκικά ή/και διεθνή δικαστήρια.
Πληροφορίες για το Global Sumud Flotilla
Ο συνασπισμός πίσω από την αποστολή περιλαμβάνει ομάδες της Freedom Flotilla Coalition και άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες. Η οργάνωση αυτοπροσδιορίζεται ως «μη βίαιη» προσπάθεια δημιουργίας «ανθρωπιστικού διαδρόμου με καθοδήγηση από την κοινωνία των πολιτών» προς τη Γάζα.