Σημαντικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Τουρκία αναμένεται να συμμετάσχουν σήμερα στις έμμεσες συνομιλίες μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, με σκοπό τη λήξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Οι διαπραγματεύσεις λαμβάνουν χώρα στο Σαρμ ελ Σέιχ, ενώ αυξάνεται η διεθνής πίεση για ειρηνική λύση.
Ο διεθνής ρόλος στο Σαρμ ελ Σέιχ
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν αλ Θάνι, βρίσκεται ήδη στην αιγυπτιακή πόλη, επιβεβαιώνοντας τη μεσολαβητική δραστηριότητα της Ντόχα. Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, μαζί με τον σύμβουλό του Τζάρεντ Κούσνερ, έχουν επίσης φτάσει στην Αίγυπτο, αν και αναμένονταν το σαββατοκύριακο.
Παράλληλα, μια τουρκική αποστολή υπό τον επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, συμμετέχει στις συζητήσεις, αξιοποιώντας τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Χαμάς.
Το σχέδιο Τραμπ και οι όροι για εκεχειρία
Οι συζητήσεις που ξεκίνησαν πρόσφατα βασίζονται σε ένα 20-σημείο σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Το σχέδιο περιλαμβάνει:
- Κατάπαυση των εχθροπραξιών,
- Απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς,
- Απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων από το Ισραήλ,
- Σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα και
- Aφοπλισμό της Χαμάς.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι υπάρχει «αληθινή πιθανότητα» για μια συμφωνία που θα τερματίσει τον πόλεμο που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023 με την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ.
Ο ρόλος των διαμεσολαβητών
Κατάρ, Αίγυπτος και ΗΠΑ παραμένουν οι κύριοι διαμεσολαβητές, αν και μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να επιτύχουν μόνιμη εκεχειρία. Οι προηγούμενες προσωρινές καταπαύσεις των συγκρούσεων τον Νοέμβριο του 2023 και στις αρχές του 2025 επέτρεψαν την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων αλλά απέτυχαν να διαρκέσουν.
Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι δέχεται το σχέδιο Τραμπ ως βάση για διαπραγματεύσεις, αλλά πολλά σημεία παραμένουν ασαφή. Εκπρόσωπος του Κατάρ ανέφερε ότι ο στόχος είναι «μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός», υπογραμμίζοντας ότι η Ντόχα φιλοξενεί τόσο ανώτατα στελέχη της Χαμάς όσο και τη μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση στη Μέση Ανατολή.
Απαιτήσεις και εγγυήσεις
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς, Χαλίλ αλ Χάγια, ζήτησε «εγγυήσεις» από τον Τραμπ και τους μεσολαβητές ότι ο πόλεμος «θα τελειώσει οριστικά». «Δεν εμπιστευόμαστε το Ισραήλ», δήλωσε.
Σύμφωνα με πηγές της Χαμάς, η ισραηλινή πλευρά παρουσίασε χάρτες αποχώρησης στρατευμάτων καθώς και μηχανισμό και χρονοδιάγραμμα ανταλλαγής ομήρων και αιχμαλώτων. Η οργάνωση ζητεί την απελευθέρωση του Μαρουάν Μπαργούτι ως μέρος της συμφωνίας.
Όροι και εμπόδια
Η Χαμάς δηλώνει έτοιμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους σε αντάλλαγμα για πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ και το «τέλος του πολέμου», χωρίς όμως να δεσμεύεται στον αφοπλισμό της. Αντιθέτως, επιμένει να έχει λόγο στη μεταπολεμική διοίκηση της Γάζας, κάτι που δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο των ΗΠΑ.
Aπό την άλλη πλευρά, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υποστηρίζει την πρωτοβουλία Τραμπ αλλά θεωρεί απαραίτητο τον αφοπλισμό της Χαμάς και δηλώνει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμείνουν στο 75% της Γάζας που ελέγχουν σήμερα.
Aιματηρές συνέπειες του πολέμου
Στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 η Χαμάς σκότωσε 1.219 άτομα στο Ισραήλ, κυρίως αμάχους, και πήρε 250 ομήρους. Στον πόλεμο που ακολούθησε έχουν σκοτωθεί 67.160 άτομα στη Γάζα από τις ισραηλινές επιχειρήσεις σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς. Ο ΟΗΕ θεωρεί τα στοιχεία αξιόπιστα.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει κηρύξει κατάσταση λιμού στη Λωρίδα της Γάζας ενώ ανεξάρτητοι ερευνητές κατηγορούν το Ισραήλ για γενοκτονία — κατηγορία που το Τελ Αβίβ απορρίπτει.
Πηγές: ΑΠΕ – ΜΠΕ, AFP