Ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επιχείρησε να διευκρινίσει τις πρόσφατες δηλώσεις του σχετικά με τους μετανάστες, που είχαν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, τονίζοντας πως «το πρόβλημα είναι με όσους δεν έχουν καθεστώς παραμονής, δεν εργάζονται και δεν τηρούν τους κανόνες μας». Όπως είπε, «πολλοί άνθρωποι φοβούνται να κυκλοφορήσουν σε δημόσιους χώρους», επισημαίνοντας ωστόσο ότι «η Γερμανία θα συνεχίσει να χρειάζεται μετανάστευση, κυρίως για την αγορά εργασίας».
«Αυτοί που με ενοχλούν είναι οι μετανάστες χωρίς δικαίωμα παραμονής και θέση εργασίας, εκείνοι που δεν τηρούν τους κανόνες που ισχύουν στη Γερμανία. Αυτοί καθορίζουν εν μέρει τη δημόσια εικόνα στις πόλεις και επηρεάζουν σιδηροδρομικούς σταθμούς, το μετρό, πάρκα και γειτονιές, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα για την αστυνομία μας», ανέφερε ο Μερτς από το Λονδίνο, στο περιθώριο της Διάσκεψης για τα Δυτικά Βαλκάνια. Παράλληλα υπογράμμισε πως «οι άνθρωποι με μεταναστευτικό υπόβαθρο αποτελούν σήμερα απαραίτητο κομμάτι της αγοράς εργασίας» και ότι «η Γερμανία δεν μπορεί να τα καταφέρει χωρίς αυτούς, ανεξαρτήτως προέλευσης, χρώματος ή γενιάς».
Οι δηλώσεις του καγκελαρίου προκάλεσαν πολιτική θύελλα, καθώς πολλοί τις θεώρησαν ξενοφοβικές. Ο ίδιος, όταν ρωτήθηκε να ανασκευάσει, αρνήθηκε και απάντησε: «Όποιος έχει κόρη, γνωρίζει καλά την κατάσταση, ειδικά όταν πέφτει το σκοτάδι». Η φράση αυτή προκάλεσε νέο κύμα αντιδράσεων, με περίπου 2.000 άτομα να διαδηλώνουν έξω από τα γραφεία του CDU στο Βερολίνο, κρατώντας πανό με το σύνθημα «Είμαστε οι κόρες». Παρόμοιες κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις.
Έντονη ήταν και η πολιτική αντίδραση. Εκπρόσωποι των Πρασίνων, του SPD αλλά και στελέχη του CDU καταδίκασαν τη ρητορική του καγκελάριου. Ο επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW), Μαρσέλ Φράτσερ, δήλωσε ότι «το μήνυμα του καγκελάριου υπονομεύει την κουλτούρα φιλοξενίας της Γερμανίας και θα επιδεινώσει την έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων». Από την πλευρά της οργάνωσης Διακονία, ο Ρούντιγκερ Σουχ υπενθύμισε πως «οι μετανάστες είναι αναπόσπαστο κομμάτι των πόλεων εδώ και δεκαετίες», προσθέτοντας ότι τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται «με πολιτικές βασισμένες σε γεγονότα και αμοιβαίο σεβασμό».
Ο αντικαγκελάριος και αρχηγός του SPD, Λαρς Κλινγκμπάιλ, προειδοποίησε πως οι πολιτικοί «πρέπει να είναι προσεκτικοί με το είδος της συζήτησης που πυροδοτούν όταν χωρίζουν τους ανθρώπους σε “εμείς” και “αυτοί”», δηλώνοντας πως «θέλω να ζω σε μια χώρα όπου η εμφάνιση δεν καθορίζει αν κάποιος ανήκει στο αστικό τοπίο».
Ακόμη και εντός του CDU εκφράστηκαν επιφυλάξεις. Ο πρώην αρχηγός του κόμματος Άρμιν Λάσετ χαρακτήρισε τις δηλώσεις του Μερτς «πολύ γενικές», ενώ ο χριστιανοδημοκράτης δήμαρχος του Βερολίνου, Κάι Βέγκνερ, απέρριψε πλήρως τα σχόλια, τονίζοντας πως «η πόλη είναι πολυπολιτισμική, διεθνής και κοσμοπολίτικη — και αυτό αντικατοπτρίζεται στο αστικό της τοπίο». Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα προβλήματα με τη βία, την καθαριότητα και την εγκληματικότητα δεν μπορούν να αποδοθούν σε κάποια εθνικότητα».