O οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας στη βαθμίδα BBB με σταθερές προοπτικές, από BBB- με θετικές προοπτικές.
Ο οίκος είχε αποδώσει στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα τον Δεκέμβριο του 2023 και τον περασμένο Μάιο είχε προχωρήσει σε αναβάθμιση των προοπτικών σε θετικές.
Η αναβάθμιση αντανακλά βασικούς παράγοντες που ο Fitch θεωρεί καθοριστικούς:
Ο Fitch προβλέπει συνεχή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους. Υπολογίζεται ότι το χρέος θα υποχωρήσει κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2025, αγγίζοντας το 145% του ΑΕΠ, μετά τη μείωση των 10 μονάδων το 2024. Παρότι εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ πάνω από τον μέσο όρο των χωρών κατηγορίας «BBB» (52%), είναι μειωμένο περισσότερο από 60 μονάδες σε σχέση με το 2020 (209%), καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μετά την πανδημία αποκλιμάκωση μεταξύ των χωρών που αξιολογούνται από τον οίκο. «Αναμένουμε ότι το χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται γρήγορα μέσα στα επόμενα χρόνια, πλησιάζοντας το 120% έως το 2030, με βάση το βασικό μας σενάριο, υποβοηθούμενο από ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ κατά 4% και πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2027. Τα αποθέματα ρευστότητας παραμένουν υψηλά, γύρω στο 18% του ΑΕΠ, επιτρέποντας την ταχύτερη αποπληρωμή διακρατικών δανείων και καλύπτοντας τις ανάγκες των επόμενων τριών ετών», αναφέρει ο Fitch.
Η δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας παραμένει ιδιαίτερα ισχυρή. Ο οίκος εκτιμά ότι το πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης θα φθάσει φέτος σχεδόν το 1% του ΑΕΠ, επίπεδο αντίστοιχο του 2024 (1,3%), ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα θα αγγίξει το 4,8%. Η αλλαγή αυτή σε σχέση με το έλλειμμα 1,4% του 2023 θεωρείται σημαντική και συγκρίνεται θετικά με το μέσο έλλειμμα 3,7% των χωρών με αξιολόγηση BBB. Ο Fitch σημειώνει ότι οι επιδόσεις αυτές οφείλονται σε σταθερά υψηλότερα έσοδα, βελτιωμένη φορολογική συμμόρφωση και αυστηρή εποπτεία των δαπανών.
Ο οίκος εκτιμά ότι, παρά τα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης που περιλαμβάνει το προσχέδιο προϋπολογισμού, ο προϋπολογισμός του 2026 θα παραμείνει πλεονασματικός. Οι επικείμενες παρεμβάσεις στη φορολογία φυσικών προσώπων αναμένεται να έχουν το μεγαλύτερο κόστος, το οποίο η κυβέρνηση εκτιμά στα 1,2 δισ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), φθάνοντας τα 1,6 δισ. το 2027. Οι μειώσεις θα στηρίξουν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα, κυρίως της μεσαίας τάξης. Παράλληλα, προβλέπεται δαπάνη 600 εκατ. ευρώ για επιδότηση ενοικίων και ενίσχυση χαμηλοσυνταξιούχων και 300 εκατ. ευρώ για αυξήσεις μισθών στην Άμυνα.
Το δημοσιονομικό πλαίσιο χαρακτηρίζεται ώριμο και αξιόπιστο. Τα πρόσφατα αποτελέσματα και το προσχέδιο του 2026 αποδεικνύουν, σύμφωνα με τον Fitch, ότι η κυβέρνηση παραμένει πιστή στη δημοσιονομική πειθαρχία. «Θεωρούμε ότι αυτή η δέσμευση είναι εξαιρετικά αξιόπιστη, καθώς επιβεβαιώνεται από την πορεία της μετά την πανδημία και από το ευρύ κοινωνικό περιβάλλον που στηρίζει σταθερές δημοσιονομικές πολιτικές». Τον Ιούλιο του 2025 θεσπίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία δημοσιονομικός κανόνας που επιβάλλει ισοσκελισμένο πρωτογενές αποτέλεσμα, ενώ η Ελλάδα υπερέβη τις απαιτήσεις του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου ήδη το πρώτο έτος εφαρμογής του.
Οι χρηματοδοτικοί κίνδυνοι παραμένουν χαμηλοί. Η Ελλάδα διαθέτει ευνοϊκή διάρθρωση χρέους με μέση διάρκεια 19 ετών, χαμηλό μέσο επιτόκιο και σημαντικό αποθεματικό ρευστότητας. Το επιτόκιο παραμένει κοντά στο 1,5%, χαμηλότερο από τον ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, που υπολογίζεται γύρω στο 4%.
Η ανάπτυξη της οικονομίας δείχνει ανθεκτικότητα παρά τις διεθνείς αναταράξεις. Το ΑΕΠ αυξάνεται κατά μέσο όρο 2% από το 2023, ρυθμός υψηλότερος της ευρωζώνης. «Προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει γύρω στο 2% τουλάχιστον έως το 2027, με περαιτέρω σύγκλιση με το μέσο εισόδημα της ευρωζώνης. Η εσωτερική ζήτηση θα παραμείνει ο βασικός μοχλός, ενισχυμένη από τα τελευταία έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, τη βελτίωση των ισολογισμών των νοικοκυριών και τη συνεχή αύξηση της απασχόλησης», σημειώνει ο Fitch.
Η αξιολόγηση της Ελλάδας στηρίζεται επίσης στο υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα σε σχέση με τον μέσο όρο της κατηγορίας BBB, στους αντίστοιχους δείκτες διακυβέρνησης και σε ένα αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής που ενισχύεται από την ευρωπαϊκή συμμετοχή. Αυτά αντισταθμίζονται από την παρακαταθήκη της κρίσης χρέους, το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, τις εξωτερικές ανισορροπίες και τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του τραπεζικού κλάδου.
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παραμένει σε υψηλό έλλειμμα, γύρω στο 6% του ΑΕΠ, έναντι 0,3% του μέσου όρου BBB. Το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης παραμένει ο βασικός λόγος, ενώ οι επενδύσεις με μεγάλο εισαγωγικό αποτύπωμα πιθανόν να εντείνουν την πίεση στο μέλλον. Ωστόσο, ο Fitch εκτιμά ότι η συμμετοχή στην ευρωζώνη διασφαλίζει τις εξωτερικές χρηματοδοτικές ροές.
Ο τραπεζικός τομέας έχει ενισχυθεί σημαντικά. Ο οίκος αναβάθμισε σε επενδυτική βαθμίδα τις τέσσερις συστημικές τράπεζες το 2025, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της ενίσχυσης της κεφαλαιακής βάσης, της σταθερής λειτουργίας και της ολοκλήρωσης του κύκλου εξυγίανσης των κόκκινων δανείων. Προβλέπεται ότι ο κλάδος θα ωφεληθεί από την ανθεκτική ανάπτυξη και την ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Η στενή διασύνδεση τραπεζών και κράτους παραμένει πρόκληση, λόγω των υψηλών αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων που αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό των κεφαλαίων των τραπεζών. Επιπλέον, οι κρατικές εγγυήσεις για το πρόγραμμα «Ηρακλής» φτάνουν τα 18 δισ. ευρώ (8% του ΑΕΠ), συνιστώντας ενδεχόμενο κίνδυνο.
Η Ελλάδα βαθμολογείται με ESG «5[+]» ως προς την πολιτική σταθερότητα, τα δικαιώματα, τη λειτουργία των θεσμών και τον έλεγχο της διαφθοράς.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών
Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναφέρει ότι η αναβάθμιση σε «BBB» με σταθερές προοπτικές επιβεβαιώνει την πρόοδο της οικονομίας και την αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής. Η Fitch αναγνωρίζει τη μεγαλύτερη μείωση χρέους μεταξύ των χωρών επενδυτικής βαθμίδας, τη δημοσιονομική επίδοση, την ανθεκτική ανάπτυξη και την ενίσχυση του τραπεζικού κλάδου.
Το δημόσιο χρέος διαμορφώθηκε στο 145% του ΑΕΠ για το 2025, με τάση αποκλιμάκωσης προς το 120% έως το 2030. Το προφίλ χρέους θεωρείται ιδιαίτερα ευνοϊκό, με χαμηλό επιτόκιο και υψηλό ταμειακό απόθεμα.
Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με ρυθμό περίπου 2%, ενώ το τραπεζικό σύστημα εμφανίζει ισχυρή κεφαλαιακή δομή και υγιείς ισολογισμούς.
Ο διεθνής οίκος τονίζει ότι, παρά την ύπαρξη ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η συμμετοχή στην ευρωζώνη μειώνει σημαντικά τους εξωτερικούς κινδύνους.
Δηλώσεις Πιερρακάκη
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα «αλλάζει επίπεδο», σημειώνοντας πως η αναβάθμιση της Fitch επιβεβαιώνει τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας σε μια περίοδο μεγάλων φορολογικών μειώσεων. Τόνισε ότι η αναβάθμιση σημαίνει χαμηλότερο κόστος για το Δημόσιο, περισσότερη ρευστότητα για τις επιχειρήσεις, ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και ενισχυμένη εμπιστοσύνη επενδυτών.
Δήλωση Παπαθανάση
Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης έκανε λόγο για «μια ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα», υπογραμμίζοντας ότι η ανακοίνωση του οίκου Fitch επιβεβαιώνει την αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.