“Ίσως ζήσαμε το τελευταίο καλοκαίρι ειρήνης στην Ευρώπη” δήλωσε στη Frankfurter Allgemeine Zeitung ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους.
Ο Γερμανός αξιωματούχος ανέφερε ότι μέχρι πρόσφατα το Βερολίνο και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπολόγιζαν πως η Ρωσία θα μπορούσε να αναδιοργανώσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις και να επιτεθεί στα “ανατολικά” γύρω στο 2029, ωστόσο οι τελευταίες εκτιμήσεις φέρνουν την πιθανότητα νωρίτερα.
“Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες και υπηρεσίες πληροφοριών μπορούν να εκτιμήσουν κατά προσέγγιση πότε η Ρωσία θα έχει ανασυγκροτήσει τις ένοπλες δυνάμεις της σε σημείο που θα είναι σε θέση να εξαπολύσει επίθεση σε ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ στα ανατολικά. Πάντα λέγαμε ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί από το 2029 και μετά. Τώρα, ωστόσο, υπάρχουν πολλοί που λένε ότι αυτό είναι πιθανό ήδη από το 2028, και ορισμένοι στρατιωτικοί αναλυτές πιστεύουν μάλιστα ότι είχαμε ήδη το τελευταίο μας καλοκαίρι ειρήνης”, είπε χαρακτηριστικά.
Ο Πιστόριους υπογράμμισε πως “δεν πρέπει να δίνουμε την εντύπωση ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να αμυνθεί. Μπορεί. Έχει σημαντικό αποτρεπτικό δυναμικό. Συμβατικές, αλλά φυσικά και πυρηνικές δυνατότητες. Ανεξάρτητα από αυτό, έχουμε έτοιμες για μάχη ένοπλες δυνάμεις, αλλά ναι, πρέπει να τις εξοπλίσουμε ακόμη καλύτερα”.
Συνεχίζοντας, τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει να προετοιμαστεί για σύγχρονες μορφές υβριδικού πολέμου.
“Ο πόλεμος στην Ουκρανία καταδεικνύει την τεράστια σημασία των drones στον σύγχρονο πόλεμο. Παρ’ όλα αυτά, ο βαρύς εξοπλισμός θα συνεχίσει να παίζει κρίσιμο ρόλο. Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες μας λένε ότι ο μελλοντικός πόλεμος θα είναι ένας πόλεμος συνδυασμένων όπλων, που θα περιλαμβάνει οβιδοβόλα, άρματα μάχης και αεροσκάφη, καθώς και κυβερνοπόλεμο και, φυσικά, μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα”.
Επισήμανε ακόμη την ανάγκη τεχνολογικής ευελιξίας:
“Στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), μέσα σε δύο έως τρεις μήνες, η τεχνολογία αλλάζει δραματικά, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας έναντι των drones. Επομένως, δεν θα είχε νόημα να εξοπλιζόμαστε σήμερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα ήταν απαρχαιωμένα μεθαύριο. Αντ’ αυτού, θα επιδιώξουμε νέες μεθόδους προμήθειας. Θα τα αναπτύξουμε μόνοι μας. Μαζί με τις εταιρείες τεχνολογίας, θα διασφαλίσουμε ότι αυτές οι υπερσύγχρονες προσαρμογές, θα μπορούν να παραχθούν μαζικά σε περίπτωση αμυντικού σεναρίου”.
Ο υπουργός Άμυνας πρόσθεσε ότι η Γερμανία μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο στην καινοτομία και την παραγωγή εξοπλισμών, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται “ισχυρή ηγεσία”.
“Το τοπίο των απειλών μας έχει αλλάξει δραματικά. Αυτό αναγνωρίστηκε μόλις το 2022, και επομένως καθυστερημένα. Τώρα είναι σαφές: υπάρχει ένας σημαντικός αντίπαλος στη Μόσχα που ενεργεί με απόλυτη σκληρότητα και ιμπεριαλισμό. Πρέπει να είμαστε ακόμη καλύτερα προετοιμασμένοι για αυτό. Πρέπει να είμαστε σε θέση να προβλέψουμε έναν πιθανό μελλοντικό πόλεμο και να δημιουργήσουμε προληπτικά ευέλικτες, ανθεκτικές δομές.
Στη συνέχεια, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο ανάπτυξης στο πεδίο. Αυτό θα ενισχυθεί με περισσότερους εφέδρους. Στη συνέχεια, χρειαζόμαστε περαιτέρω επιτάχυνση των διαδικασιών προμηθειών μας. Στο μέλλον, θα πρέπει επίσης να είναι δυνατή η χρήση νέων, πιο ευέλικτων διαδικασιών προμηθειών για έργα που θεωρούμε προτεραιότητα. Με το κέντρο καινοτομίας στο Έρντινγκ, ανοίγουμε εντελώς νέους δρόμους. Αυτό θα χρησιμεύσει ως μοντέλο για άλλα κέντρα, για παράδειγμα, στη Βόρεια Γερμανία.
Χρειαζόμαστε μια θαρραλέα ηγετική κουλτούρα και μια κουλτούρα που να αποδέχεται τα λάθη εντός των τάξεών της”, είπε και κατέληξε:
“Αυτό που χρειαζόμαστε είναι σαφείς συμφωνίες με την αμυντική βιομηχανία, ώστε να μπορούν να αυξηθούν γρήγορα οι παραγωγικές ικανότητες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και στη συνέχεια τα σύγχρονα συστήματα να μπορούν να παραχθούν μαζικά και γρήγορα”.
Παράλληλα, τόνισε ότι η συνεργασία Γαλλίας–Γερμανίας στην παραγωγή οπλικών συστημάτων πρέπει να μπορεί να παραδίδει νέες τεχνολογίες σε συντομότερο χρονικό πλαίσιο.
Τον Οκτώβριο, ο επικεφαλής της γερμανικής υπηρεσίας πληροφοριών είχε προειδοποιήσει ότι η Ρωσία ενδέχεται να ετοιμάζεται για άμεση σύγκρουση με το ΝΑΤΟ. Στις αρχές Νοεμβρίου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Γερμανία ενισχύει την ουκρανική αεράμυνα με νέα συστήματα Patriot.
Επιπλέον, το Βερολίνο χρηματοδοτεί με περίπου 490 εκατ. ευρώ την ανάπτυξη και την προμήθεια των νέων αντιαεροπορικών πυραύλων DefendAir, στο πλαίσιο της συνολικότερης ενίσχυσης της άμυνας. Παράλληλα έχει προμηθευτεί το ισραηλινής τεχνολογίας αναχαιτιστικό Arrow 3.
Η Γερμανία αποφάσισε επίσης να ξαναρχίσει τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, οι οποίες είχαν παγώσει τον Αύγουστο.
Σύμφωνα με το Reuters, η γερμανική κυβέρνηση σχεδιάζει να κατευθύνει 153 δισ. ευρώ ετησίως για αμυντικούς σκοπούς —ποσό που αντιστοιχεί σε 3,5% του ΑΕΠ— σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ενίσχυση στρατιωτικών δαπανών από την επανένωση του 1990. Η Γαλλία στοχεύει να φτάσει στα 80 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, ενώ η Πολωνία αναμένεται φέτος να διαθέσει 44 δισ. ευρώ (4,7% του ΑΕΠ), το υψηλότερο ποσοστό στο ΝΑΤΟ.
Το Βερολίνο παραμένει επιφυλακτικό απέναντι στην πρόθεση της Κομισιόν να αποκτήσει μεγαλύτερη αρμοδιότητα στα αμυντικά συμβόλαια. Λιγότερο από το 10% των γερμανικών συμβολαίων αφορά αμερικανικές εταιρείες, καθώς η Γερμανία στρέφεται σε εγχώρια και ευρωπαϊκή παραγωγή και εξαγωγές.
Η Ελλάδα έχει αιτηθεί δάνεια ύψους 18 δισ. ευρώ για αμυντικές ανάγκες στο πλαίσιο του Readiness 2030, το οποίο προβλέπει συνολικά 800 δισ. ευρώ για τις ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει χρηματοδοτικά εργαλεία, μεταρρυθμίσεις και διεθνή συνεργασία, ενώ ενισχύει την Ευρωπαϊκή Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση Άμυνας (EDTIB), σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ.
Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία στα τέλη Νοεμβρίου 2025 στο Ευρωκοινοβούλιο. Οι ευρωβουλευτές ζητούν τα κονδύλια να μη μειώσουν το Ταμείο Συνοχής ούτε την Κοινή Αγροτική Πολιτική.
Όπως ανέφερε το Politico, για πρώτη φορά μετά σχεδόν τρεις δεκαετίες, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ περιόρισαν ταυτόχρονα στόχους ανάπτυξης, ενισχύοντας την Άμυνα.
Παρόμοια πορεία ακολούθησαν Σουηδία, Γαλλία, Φινλανδία και άλλες χώρες, περιορίζοντας επενδύσεις σε αναπτυξιακά προγράμματα και αυξάνοντας τον στρατιωτικό προϋπολογισμό.
Η απάντηση της Ρωσίας
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Δούμας, Αντρέι Καρταπόλοφ, απάντησε στις δηλώσεις Πιστόριους, λέγοντας ότι “η Μόσχα δεν έχει καμία πρόθεση να πολεμήσει τη συμμαχία”, προειδοποιώντας όμως ότι “οποιαδήποτε επιθετικότητα από χώρες του ΝΑΤΟ θα προκαλέσει απάντηση”.
Υποστήριξε πως οι δυτικές κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι θα έχαναν μια τέτοια αντιπαράθεση και για αυτό “καταφεύγουν σε μηνύματα που βασίζονται στον φόβο”. Μιλώντας στο RIA Novosti, σημείωσε ότι κατά την άποψη της Ρωσίας τα επιχειρήματα για ενίσχυση της άμυνας χρησιμοποιούνται “για να δικαιολογήσουν τις δαπάνες των φορολογουμένων, διαμορφώνοντας αφήγημα που παρουσιάζει τη Ρωσία ως απειλή”.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, τοποθετήθηκε επίσης, δηλώνοντας στο TASS ότι “μετά από αυτά τα λόγια δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος ενεργεί ως επιτιθέμενος”.
Παράλληλα, Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής ανέφερε ότι οι ρωσικές δυνάμεις ενδέχεται να στοχεύσουν κρίσιμες υποδομές μεταφορών διπλής χρήσης στην Ουκρανία, σημεία που η Μόσχα είχε αποφύγει μέχρι σήμερα. Τόνισε επίσης ότι η Ρωσία έχει αυξήσει σημαντικά την παραγωγή drones και πυραύλων, επιτρέποντας πιο εκτεταμένες επιθέσεις σε ουκρανικούς στρατιωτικούς στόχους στα μετόπισθεν.
Οι υποδομές μεταφορών διπλής χρήσης εξυπηρετούν τόσο πολίτες όσο και στρατιωτικές ανάγκες, αποτελώντας κομβικά δίκτυα που διευκολύνουν την εμπορική δραστηριότητα και παράλληλα τη γρήγορη μετακίνηση δυνάμεων και υλικού.
Την ίδια στιγμή, σημείωσε ότι το Κίεβο συνεχίζει να πραγματοποιεί επιθέσεις σε ρωσικές πόλεις και εγκαταστάσεις διύλισης πετρελαίου, προειδοποιώντας ότι η ρωσική ανοχή “δεν είναι απεριόριστη”.