Πέρα από το γεγονός ότι πρόσφερε στον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν εντυπωσιακή επαναφορά στο διπλωματικό προσκήνιο και μια σειρά από σημαντικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ στους τομείς της άμυνας και της πυρηνικής ενέργειας, ο Ντόναλντ Τραμπ υπερασπίστηκε χθες Τρίτη χωρίς κανέναν δισταγμό τον de facto ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας σχετικά με την υπόθεση της αποτρόπαιης δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.
Ο πρίγκιπας απέσπασε πολλά από τον Αμερικανό πρόεδρο: την επικείμενη αναγόρευση της Σαουδικής Αραβίας σε «μείζονα σύμμαχο μη μέλος του ΝΑΤΟ», τη δέσμη «μελλοντικών» παραδόσεων μαχητικών F-35, την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς και πρόσβαση σε αμερικανικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υψηλής τεχνολογίας.
«Μιλάτε για κάποιον εξαιρετικά αμφιλεγόμενο. Πολύς κόσμος δεν συμπαθούσε αυτόν τον κύριο στον οποίο αναφερθήκατε. Είτε σας αρέσει είτε όχι, γίνονται πράγματα», σχολίασε ο 79χρονος Ρεπουμπλικανός όταν ρωτήθηκε για τον Κασόγκι.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επέμεινε ότι ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν «δεν γνώριζε τίποτα» για την υπόθεση, στοχοποιώντας με έντονο τρόπο τη δημοσιογράφο του ABC News που έθεσε την ερώτηση, κατηγορώντας τη πως προσπάθησε να φέρει σε «αμηχανία» τον «πολύ καλό φίλο» του.
Ο πρίγκιπας διάδοχος, που έφτασε με ιδιαίτερες τιμές —έφιππη φρουρά, κανονιοβολισμούς και πτήση μαχητικών— άκουσε μάλιστα τον Αμερικανό πρόεδρο να τον επαινεί για τον «απίστευτο» απολογισμό του «όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Ο Τζαμάλ Κασόγκι, μόνιμος κάτοικος των ΗΠΑ και για χρόνια μέλος του περιβάλλοντος της σαουδαραβικής αυλής πριν εξελιχθεί σε επικριτή του Ριάντ, δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη από πράκτορες που είχαν σταλεί από τη Σαουδική Αραβία. Το σώμα του διαμελίστηκε και δεν έχει εντοπιστεί ποτέ.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών απέδωσαν την ευθύνη απευθείας στον μπιν Σαλμάν, προκαλώντας βαθιά κρίση στις σχέσεις Ουάσιγκτον–Ριάντ. «Είναι οδυνηρό και τεράστιο λάθος και κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να μην επαναληφθεί», δήλωσε χθες ο πρίγκιπας διάδοχος.
Η χήρα του Κασόγκι αντέδρασε επικριτικά: «Ο πρίγκιπας διάδοχος είπε πως λυπάται, επομένως θα όφειλε να συναντηθεί μαζί μου, να μου ζητήσει συγγνώμη και να μου προσφέρει αποκατάσταση για τον φόνο του συζύγου μου», σημείωσε η Χανάν Ελάτρ Κασόγκι μέσω X.
Την ώρα που ο Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι θα αντιμετώπιζε τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ως «παρία», ο Ντόναλντ Τραμπ τον υποδέχτηκε σαν αρχηγό κράτους, παρότι τυπικά ο βασιλιάς Σαλμάν είναι ο κάτοχος του θρόνου.
Οι ΗΠΑ ικανοποίησαν μια σειρά αιτημάτων του Ριάντ. Υπογράφηκε «κοινή διακήρυξη» για την πυρηνική ενέργεια με πολιτική χρήση, η οποία ανοίγει τον δρόμο για συνεργασία δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βάθος δεκαετιών, με εγγυήσεις για «ισχυρά πρότυπα μη διάδοσης» πυρηνικών όπλων, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Η Ουάσιγκτον ενέκρινε επίσης την έναρξη «μείζονος συμφωνίας πώλησης οπλισμού», συμπεριλαμβανομένων «μελλοντικών παραδόσεων F-35».
Παράλληλα, υπογράφηκε συμφωνία που δίνει στη Σαουδική Αραβία πρόσβαση σε αμερικανικά συστήματα αιχμής στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, με διαβεβαιώσεις ότι θα προστατεύονται από «ξένη ανάμιξη», σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να αποτρέψει την Κίνα από την πρόσβαση σε κρίσιμες αμερικανικές τεχνολογίες.
Ο πρίγκιπας διάδοχος δεσμεύτηκε για σαουδαραβικές επενδύσεις ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων στις ΗΠΑ, αυξάνοντας κατά πολύ το προηγούμενο ποσό των 600 δισ.
Ωστόσο, κράτησε πιο μετριοπαθή στάση στο αίτημα Τραμπ για ένταξη του Ριάντ στις συμφωνίες του Αβραάμ. «Θέλουμε να ενταχθούμε στις συμφωνίες του Αβραάμ. Θέλουμε όμως επίσης να εξασφαλίσουμε ότι θα χαραχτεί καθαρός δρόμος προς συμφωνία δύο κρατών», τόνισε, τη στιγμή που η κυβέρνηση Νετανιάχου απορρίπτει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.