Ο πρόεδρος Ζελένσκι αναμένεται να συνομιλήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με ένα αμερικανικό σχέδιο ειρήνης για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στελέχη από το Κίεβο και τις Βρυξέλλες εκδηλώνουν έντονη δυσφορία για τους όρους της πρότασης, υποστηρίζοντας ότι αντικατοπτρίζουν πλήρως τις θέσεις της Μόσχας. Ο Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε κατά την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες ότι το κείμενο είναι ασύμβατο με τη λογική και απαράδεκτο, καθώς βασίζεται στη λογική της υποχώρησης απέναντι στον επιτιθέμενο. Ανώτερα στελέχη της ουκρανικής ηγεσίας χαρακτηρίζουν την πρωτοβουλία ανεφάρμοστη και την αντιμετωπίζουν ως μια μορφή παραπληροφόρησης που θυμίζει πρακτικές της Σοβιετικής Ένωσης. Το σχέδιο, που παραπέμπει στις αρχικές αξιώσεις της Ρωσίας, προβλέπει παραχώρηση ουκρανικών περιοχών και θεσμική αναγνώριση της ρωσικής γλώσσας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Την ώρα που ο Ζελένσκι δείχνει διατεθειμένος να εξετάσει την αμερικανική πρόταση και μάλιστα σε άμεση συνομιλία με τον Τραμπ, παράγοντες από την Ουκρανία και την Ευρώπη εκφράζουν την οργή τους, δηλώνοντας πως το περιεχόμενο έχει ουσιαστικά διαμορφωθεί σύμφωνα με τις επιθυμίες της Μόσχας.
Παράλληλα, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, το Κίεβο βρίσκεται υπό ασφυκτική πίεση να αποδεχθεί το ειρηνευτικό κείμενο που προωθεί η κυβέρνηση Τραμπ με τη συμμετοχή της ρωσικής πλευράς, με στόχο τη λήξη του πολέμου.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Ουκρανίας ανέφεραν ότι η αμερικανική κυβέρνηση ενημέρωσε τον Ζελένσκι και τους συνεργάτες του πως ο Λευκός Οίκος επιδιώκει ταχύτατη ολοκλήρωση του σχεδίου, με την πρόθεση να υπάρξει κατάπαυση των συγκρούσεων πριν από το τέλος της χρονιάς.
Οι ίδιες πηγές επισήμαναν ότι οι Αμερικανοί αναμένουν από τον πρόεδρο της Ουκρανίας να προχωρήσει σε υπογραφή «πριν από την Ημέρα των Ευχαριστιών», ώστε το κείμενο να παρουσιαστεί στη ρωσική ηγεσία εντός του μήνα και η συνολική διαδικασία να κλείσει έως τις αρχές Δεκεμβρίου.
Νωρίτερα, η προεδρική διοίκηση του Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι ο Ουκρανός ηγέτης έχει λάβει το κείμενο της συμφωνίας που διαμορφώθηκε από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους και ότι θα έχει συνομιλία με τον Τραμπ εντός των επόμενων ημερών γύρω από «τις διπλωματικές δυνατότητες και τα βασικά σημεία που απαιτούνται για την ειρήνη».
«Συμφωνήσαμε να εξετάσουμε τα σημεία του σχεδίου, ώστε να υπάρξει ένας αξιοπρεπής τερματισμός του πολέμου», ανέφερε η προεδρία σε μια προσεκτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, σύμφωνα με τον Guardian.
Ωστόσο, ανεπίσημα, η εικόνα είναι διαφορετική. Η δήλωση του προεδρικού γραφείου ακολούθησε την έντονη αποδοκιμασία των όρων από Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι χαρακτήρισαν την πρόταση «παράλογη και απαράδεκτη».
Σε κλειστή σύσκεψη στις Βρυξέλλες, ο Υπουργός Εξωτερικών Αντρέι Σιμπίχα υπογράμμισε στους Ευρωπαίους ομολόγους του πως ήταν ξεκάθαρο ότι οι όροι είχαν ουσιαστικά υπαγορευτεί από τη ρωσική πλευρά. «Το συμπέρασμα είναι ότι κανένα ειρηνευτικό σχέδιο δεν είναι εφικτό αν βασίζεται στην κατευνασμό του επιτιθέμενου», τόνισε, όπως μετέδωσε το Politico.
Άλλα στελέχη του Κιέβου ανέφεραν ότι το σχέδιο, το οποίο αποδίδεται στον στενό συνεργάτη του Πούτιν, Κιρίλ Ντμίτριεφ, και τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είναι «προκλητικό» και αποσκοπεί στο να διχάσει και να αποπροσανατολίσει τις χώρες που στηρίζουν την Ουκρανία.
Ο Ολεξάντρ Μερέζκο, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής της ουκρανικής Βουλής, εκτιμά ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις πως το Κρεμλίνο επιθυμεί ουσιαστικές διαπραγματεύσεις». Θεωρεί ότι η Μόσχα επιδιώκει απλώς να κερδίσει χρόνο, ενώ χαρακτηρίζει τον Ντμίτριεφ «ο κανένας».
«Μη ρεαλιστική» χαρακτήρισε την πρόταση και ο πρώτος αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκέι Κισλίτσα, ο οποίος τη συνέκρινε με μια κλασική σοβιετικού τύπου επιχείρηση ενημέρωσης που αποσκοπεί στην επηρεασμό της κοινής γνώμης και στη δημιουργία πανικού.
Το κλίμα ήταν εξίσου αρνητικό και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όχι μόνο λόγω των 28 σημείων που φαντάζουν σαν παραδοχή της ουκρανικής ήττας, αλλά και επειδή η Ευρώπη αποκλείστηκε πλήρως από τη διαδικασία.
Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, σημείωσε ότι το σχέδιο δεν έχει προοπτική αν δεν το στηρίξουν η Ευρώπη και η Ουκρανία. Υπογράμμισε ότι η πίεση πρέπει να ασκηθεί προς τον επιτιθέμενο και όχι προς το θύμα, λέγοντας: «Αν επιβραβεύουμε την επιθετικότητα θα φέρουμε και άλλη».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, η αμερικανική πρόταση μοιάζει έντονα με τα αιτήματα που είχε θέσει η Ρωσία λίγο μετά την εισβολή στις αρχές του 2022.
Εκτός από την παραχώρηση εδαφών και τις περιορισμένες παραχωρήσεις από τη ρωσική πλευρά, η Ουκρανία καλείται να δεχθεί την απουσία ξένων στρατευμάτων στο έδαφός της, αποκλείοντας έτσι κάθε ενδεχόμενο αποστολής ειρηνευτικής δύναμης υπό ευρωπαϊκή ηγεσία. Παράλληλα, η ρωσική γλώσσα και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία θα αποκτήσουν θεσμικό καθεστώς, σύμφωνα με πάγιες απαιτήσεις του Κρεμλίνου.
Όσο για τις ΗΠΑ, το μόνο που προσφέρουν είναι κάποιου τύπου γενικές εγγυήσεις ασφαλείας, χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις.