Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έδωσε στη δημοσιότητα τις βασικές πτυχές του πιο πρόσφατου σχεδίου που καταθέτουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, διευκρινίζοντας ότι αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ αντιπροσωπειών του Κιέβου και της Ουάσινγκτον και έχει ήδη διαβιβαστεί στη Μόσχα για παρατηρήσεις.
Το συγκεκριμένο σχέδιο προβλέπεται να πλαισιωθεί από πρόσθετες διμερείς συμφωνίες ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ουκρανία, που θα αφορούν ζητήματα ασφάλειας και ανοικοδόμησης.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν έδωσε στη δημοσιότητα το ίδιο το κείμενο, ωστόσο παρουσίασε αναλυτικά, σημείο προς σημείο, το περιεχόμενό του κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων στο Κίεβο.
Το σχέδιο των 20 σημείων:
- Επαναβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας. Διακηρύσσεται ότι η Ουκρανία αποτελεί κυρίαρχο κράτος και όλοι οι συμβαλλόμενοι επιβεβαιώνουν το γεγονός αυτό με τις υπογραφές τους.
- Το έγγραφο συνιστά πλήρες και άνευ όρων σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Για τη διασφάλιση διαρκούς ειρήνης, προβλέπεται η σύσταση μηχανισμού εποπτείας της γραμμής επαφής μέσω εναέριας επιτήρησης με μη επανδρωμένα μέσα, ώστε να διασφαλίζεται έγκαιρη ειδοποίηση για παραβιάσεις και επίλυση διαφορών. Τις τεχνικές λεπτομέρειες θα καθορίσουν ειδικές ομάδες.
- Η Ουκρανία θα λάβει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας.
- Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα διατηρούν δύναμη 800.000 στρατιωτών σε περίοδο ειρήνης.
- Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και τα ευρωπαϊκά κράτη που θα υπογράψουν τη συμφωνία θα παρέχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας αντίστοιχες με εκείνες του άρθρου 5:
α) Σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, πέρα από τη συντονισμένη στρατιωτική αντίδραση, όλες οι διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα επανενεργοποιηθούν.
β) Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία και ανοίξει πυρ χωρίς πρόκληση στο ρωσικό έδαφος, οι εγγυήσεις ασφαλείας θα θεωρούνται άκυρες. Εάν η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία, οι εγγυήσεις θα ενεργοποιηθούν.
γ) Η παρούσα συμφωνία δεν αποκλείει τη σύναψη διμερών εγγυήσεων ασφάλειας.
- Η Ρωσία θα θεσπίσει πολιτική μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας σε όλα τα νομοθετήματα και έγγραφα που απαιτούνται για την επικύρωση της συμφωνίας.
- Η Ουκρανία θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου και σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θα απολαμβάνει προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
- Ένα ολοκληρωμένο παγκόσμιο πρόγραμμα ανάπτυξης για την Ουκρανία θα καθοριστεί μέσω ξεχωριστής συμφωνίας για επενδύσεις και μελλοντική ευημερία, καλύπτοντας ευρύ φάσμα κυρίως οικονομικών τομέων.
α) Δημιουργία Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε τομείς υψηλής δυναμικής, όπως η τεχνολογία, τα κέντρα δεδομένων και η Τεχνητή Νοημοσύνη.
β) Οι Ηνωμένες Πολιτείες και αμερικανικές επιχειρήσεις θα συνεργαστούν με την Ουκρανία και θα συνεπενδύσουν στην ανοικοδόμηση, την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την αξιοποίηση των υποδομών φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων αγωγών και εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
γ) Θα καταβληθούν κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο, με στόχο την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό πόλεων και συνοικιών.
δ) Ανάπτυξη υποδομών.
ε) Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
στ) Η Παγκόσμια Τράπεζα θα παρέχει ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο για την εγγύηση πόρων προς ενίσχυση των προσπαθειών.
ζ) Θα συγκροτηθεί ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου για τον διορισμό διεθνούς χρηματοοικονομικού παράγοντα ως διαχειριστή, αρμόδιου για την οργάνωση και υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου ανοικοδόμησης και τη μεγιστοποίηση των μελλοντικών αναπτυξιακών προοπτικών.
- Θα δημιουργηθεί δέσμη ταμείων αφιερωμένων στην ανάκαμψη της ουκρανικής οικονομίας, την ανοικοδόμηση των πληγεισών περιοχών και τις ανθρωπιστικές ανάγκες.
α) Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ευρωπαϊκές χώρες θα συγκροτήσουν επενδυτικό ταμείο ιδίων κεφαλαίων και επιχορηγήσεων με στόχο τα 200 δισ. δολάρια για διαφανή και αποτελεσματική χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
β) Ευρύ φάσμα επενδύσεων και χρηματοοικονομικών εργαλείων θα κινητοποιηθεί για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση, με τη συνδρομή διεθνών θεσμών.
γ) Η Ουκρανία θα υιοθετήσει τα αυστηρότερα διεθνώς πρότυπα για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.
δ) Η Ουκρανία διατηρεί το δικαίωμα διεκδίκησης αποζημιώσεων για τις ζημίες που υπέστη.
- Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, η Ουκρανία θα επιταχύνει τη διαδικασία σύναψης συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Η Ουκρανία επαναβεβαιώνει ότι θα παραμείνει μη πυρηνικό κράτος, σύμφωνα με τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων.
- Η διαχείριση του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια θα πραγματοποιείται από κοινού από την Ουκρανία, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.
- Οι δύο χώρες δεσμεύονται να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία και κοινωνία που προωθούν την κατανόηση, την ανεκτικότητα απέναντι σε διαφορετικές κουλτούρες και την καταπολέμηση του ρατσισμού και των προκαταλήψεων. Η Ουκρανία θα εφαρμόσει τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανεξιθρησκία και την προστασία των γλωσσών των μειονοτήτων.
- Στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή ανάπτυξης στρατευμάτων κατά την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας αναγνωρίζεται de facto ως γραμμή επαφής.
α) Τα συμβαλλόμενα μέρη επιβεβαιώνουν de facto ότι αυτή αποτελεί τη γραμμή επαφής στην παρούσα φάση.
β) Ομάδα εργασίας θα συγκληθεί για να καθορίσει την αναγκαία αναδιάταξη δυνάμεων για τον τερματισμό του πολέμου και τις παραμέτρους ενδεχόμενων μελλοντικών ειδικών οικονομικών ζωνών.
γ) Μετά τον καθορισμό ισοδύναμης ζώνης στρατιωτικών ελιγμών, θα αναπτυχθούν διεθνείς δυνάμεις κατά μήκος της γραμμής επαφής για την επιτήρηση της εφαρμογής της συμφωνίας. Η απόφαση αυτή θα απαιτεί ειδική έγκριση της ουκρανικής Βουλής ή τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
δ) Η Ρωσική Ομοσπονδία θα αποσύρει τις δυνάμεις της από τις περιοχές Ντνιπροπετρόφσκ, Μικολάιφ, Σούμι και Χάρκιβ, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
στ) Τα μέρη δεσμεύονται να τηρούν τις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 και τα πρόσθετα πρωτόκολλα, καθώς και τα καθολικά αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Μετά τη συμφωνία για τις μελλοντικές εδαφικές διευθετήσεις, Ρωσία και Ουκρανία δεσμεύονται να μην τις μεταβάλουν με τη χρήση βίας.
- Η Ρωσία δεν θα παρεμποδίζει τη χρήση του Δνείπερου και της Μαύρης Θάλασσας από την Ουκρανία για εμπορικούς σκοπούς.
- Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για τη διευθέτηση εκκρεμών ζητημάτων.
α) Όλοι οι εναπομείναντες αιχμάλωτοι πολέμου, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν καταδικαστεί στη Ρωσία από το 2014 έως σήμερα, θα ανταλλαγούν με τη φόρμουλα «όλοι έναντι όλων».
β) Όλοι οι κρατούμενοι πολίτες και όμηροι, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και πολιτικών κρατουμένων, θα απελευθερωθούν.
γ) Θα ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση προβλημάτων και την ανακούφιση των θυμάτων της σύγκρουσης.
- Η Ουκρανία υποχρεούται να διοργανώσει εκλογές το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
- Η συμφωνία έχει δεσμευτικό χαρακτήρα. Η εφαρμογή της θα επιτηρείται και θα εγγυάται από Συμβούλιο Ειρήνης υπό την προεδρία του προέδρου Τραμπ, με τη συμμετοχή της Ουκρανίας, της Ευρώπης, του ΝΑΤΟ, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε περίπτωση παραβιάσεων, θα επιβάλλονται κυρώσεις.
- Με την αποδοχή της συμφωνίας από όλες τις πλευρές, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή.