Η Μόσχα ενδέχεται να προχωρά στην εγκατάσταση νέων υπερηχητικών βαλλιστικών πυραύλων με πυρηνική δυνατότητα σε πρώην αεροπορική βάση στην ανατολική Λευκορωσία, εξέλιξη που θα μπορούσε να ενισχύσει τη δυνατότητα της Ρωσίας να πλήττει στόχους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό προκύπτει από την ανάλυση δορυφορικών εικόνων που πραγματοποίησαν δύο Αμερικανοί ερευνητές.
Η εκτίμηση αυτή βρίσκεται σε γενική σύμπτωση με συμπεράσματα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος και μίλησε ανώνυμα, καθώς πρόκειται για μη δημοσιοποιημένες πληροφορίες.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα δηλώσει την πρόθεσή του να αναπτύξει πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς Oreshnik στη Λευκορωσία, οι οποίοι εκτιμάται ότι διαθέτουν εμβέλεια έως και 3.400 μίλια (περίπου 5.500 χιλιόμετρα), χωρίς ωστόσο να έχει γίνει γνωστό μέχρι στιγμής το ακριβές σημείο εγκατάστασής τους.
Η ανάπτυξη των πυραύλων Oreshnik αναμένεται, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, να αναδείξει περαιτέρω τη στρατηγική του Κρεμλίνου που βασίζεται στην πυρηνική αποτροπή, σε μια περίοδο κατά την οποία επιδιώκει να αποθαρρύνει τις χώρες του ΝΑΤΟ από την αποστολή οπλικών συστημάτων στο Κίεβο με δυνατότητα πλήγματος στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Η ρωσική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα για σχολιασμό.
Αντίστοιχα, η πρεσβεία της Λευκορωσίας απέφυγε να τοποθετηθεί. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta μετέδωσε την Τετάρτη ότι ο υπουργός Άμυνας Βίκτορ Κρένιν δήλωσε πως η ανάπτυξη των πυραύλων Oreshnik δεν μεταβάλλει την ισορροπία ισχύος στην Ευρώπη και αποτελεί «την απάντησή μας» στις «επιθετικές ενέργειες» της Δύσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν σκοπεύει να αναπτύξει το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα «στη Λευκορωσία, προκειμένου να επεκτείνει ακόμη περισσότερο την εμβέλειά του προς την Ευρώπη», δήλωσε ο Τζον Φόρμαν, αναλυτής του Chatham House και πρώην Βρετανός αμυντικός ακόλουθος σε Μόσχα και Κίεβο.
Ο ίδιος εκτίμησε ότι η κίνηση αυτή συνδέεται με τα σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών να εγκαταστήσουν από το επόμενο έτος συμβατικούς πυραύλους στη Γερμανία, μεταξύ των οποίων και τον υπερηχητικό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς Dark Eagle.
Η ανάπτυξη των Oreshnik αναμένεται να γίνει λίγες εβδομάδες πριν από τη λήξη της συνθήκης New START του 2010, της τελευταίας συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που περιορίζει τον αριθμό και την ανάπτυξη στρατηγικών πυρηνικών όπλων.
Ο Πούτιν είχε δηλώσει, μετά από συνάντηση τον Δεκέμβριο του 2024 με τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο, ότι οι πύραυλοι Oreshnik θα μπορούσαν να σταθμεύσουν στη Λευκορωσία το δεύτερο εξάμηνο του έτους, στο πλαίσιο μιας αναθεωρημένης στρατηγικής που προβλέπει την ανάπτυξη ρωσικών πυρηνικών όπλων εκτός ρωσικού εδάφους για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Ο Λουκασένκο ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι πρώτοι πύραυλοι έχουν ήδη αναπτυχθεί, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει το σημείο. Πρόσθεσε ότι έως και δέκα Oreshnik θα μπορούσαν να σταθμεύουν στη χώρα, ενώ οι Αμερικανοί ερευνητές εκτιμούν πως η συγκεκριμένη τοποθεσία φαίνεται να χωρά μόνο τρεις εκτοξευτές, με τους υπόλοιπους πιθανότατα να τοποθετούνται αλλού.
Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να καταλήξει σε συμφωνία με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ το Κίεβο συνεχίζει να ζητά από τους δυτικούς συμμάχους του όπλα μεγάλης εμβέλειας.
Ο Τραμπ έχει μέχρι στιγμής απορρίψει το ουκρανικό αίτημα για πυραύλους κρουζ Tomahawk, οι οποίοι θα μπορούσαν να πλήξουν τη Μόσχα. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν ήδη παραδώσει πυραύλους κρουζ στην Ουκρανία, ενώ η Γερμανία ανακοίνωσε τον Μάιο ότι θα προχωρήσει σε κοινή παραγωγή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς με το Κίεβο, χωρίς περιορισμούς στην εμβέλεια ή στους στόχους.
Οι Αμερικανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η ανάλυση εικόνων της Planet Labs αποκάλυψε ένα έργο ταχείας κατασκευής, το οποίο ξεκίνησε μεταξύ 4 και 12 Αυγούστου και παρουσίαζε χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε ρωσική στρατηγική πυραυλική βάση.
Ένα «καθοριστικό στοιχείο», σύμφωνα με φωτογραφία της 19ης Νοεμβρίου, είναι η ύπαρξη «στρατιωτικού σιδηροδρομικού σταθμού μεταφοράς» με αυξημένα μέτρα ασφαλείας, μέσω του οποίου θα μπορούσαν να μεταφέρονται πύραυλοι, κινητοί εκτοξευτές και λοιπός εξοπλισμός, όπως δήλωσε ο Eveleth.
Ο Lewis επεσήμανε επίσης την παρουσία ενός τσιμεντένιου υποστρώματος στο άκρο του διαδρόμου, το οποίο στη συνέχεια καλύφθηκε με χώμα, χαρακτηρίζοντάς το «συμβατό με καμουφλαρισμένο σημείο εκτόξευσης».
Ο Pavel Podvig, ειδικός στις ρωσικές πυρηνικές δυνάμεις με έδρα τη Γενεύη, δήλωσε επιφυλακτικός ως προς το αν η ανάπτυξη των Oreshnik προσφέρει ουσιαστικά στρατιωτικά ή πολιτικά οφέλη στη Μόσχα, πέρα από τη διαβεβαίωση προς τη Λευκορωσία για την προστασία της.
«Δεν αντιλαμβάνομαι πώς αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί από τη Δύση ως κάτι διαφορετικό από την ανάπτυξη αυτών των πυραύλων εντός της Ρωσίας», ανέφερε.
Ωστόσο, ο Lewis υποστήριξε ότι η εγκατάσταση των Oreshnik στη Λευκορωσία έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα και στέλνει ένα «πολιτικό μήνυμα» για την αυξανόμενη εξάρτηση της Ρωσίας από τα πυρηνικά της όπλα.
«Φανταστείτε να τοποθετούσαμε έναν πυρηνικό Tomahawk στη Γερμανία αντί για συμβατικό», είπε. «Δεν υπάρχει στρατιωτικός λόγος για την εγκατάσταση του συστήματος στη Λευκορωσία, μόνο πολιτικοί».