Το νέο πλαίσιο φέρνει δύο καθαρούς κανόνες: αυτόματος αποκλεισμός πρόσβασης σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 15 ετών και πλήρες μπλόκο στον διαδικτυακό τζόγο για ανηλίκους κάτω των 18. Ο στόχος είναι διπλός: περιορισμός της έκθεσης των παιδιών σε επιβλαβές περιεχόμενο και θωράκιση από εθιστικές υπηρεσίες υψηλού ρίσκου, όπως το online στοίχημα και τα καζίνο.
Πώς θα εφαρμόζεται το «ηλικιακό φράγμα»
Η πρόσβαση θα ελέγχεται με μηχανισμούς επαλήθευσης ηλικίας που ενεργοποιούνται πριν από τη δημιουργία λογαριασμού ή την είσοδο σε υπηρεσία. Προβλέπονται συνδυασμοί: έλεγχος μέσω αξιόπιστου τρίτου, «ψηφιακή συναίνεση γονέα/κηδεμόνα» για 13–14 ετών όπου επιτρέπεται, καθώς και φιλτράρισμα από παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών για συνδέσεις που έχουν δηλωθεί ως ανήλικες. Για τα κοινωνικά δίκτυα, κάτω των 15 η εγγραφή απορρίπτεται, ενώ πάνω από το όριο οι λογαριασμοί ανηλίκων λειτουργούν με αυστηρές ρυθμίσεις απορρήτου και περιορισμούς.
Τι σημαίνει για τον διαδικτυακό τζόγο
Οι πάροχοι στοιχήματος και καζίνο υποχρεώνονται σε πολλαπλά «κλειδώματα» για ανήλικους: ταυτοποίηση πριν από οποιαδήποτε κατάθεση, διασταύρωση στοιχείων σε μητρώα, απόρριψη πληρωμών από μέσα που έχουν δηλωθεί σε ανήλικο, και μπλοκάρισμα σε επίπεδο IP. Παράλληλα, ενεργοποιούνται φίλτρα σε app stores και browsers που αποτρέπουν την εγκατάσταση εφαρμογών τζόγου σε παιδικούς λογαριασμούς συσκευών. Η διαφήμιση τζόγου προς ανηλίκους απαγορεύεται ρητά, με βαριά πρόστιμα σε παραβάτες.
Έλεγχοι, πρόστιμα και υποχρεώσεις πλατφορμών
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης οφείλουν να εφαρμόσουν αξιόπιστες λύσεις επαλήθευσης, να παρέχουν γονικούς πίνακες ελέγχου και να ενεργοποιούν προεπιλεγμένα «ασφαλή» προφίλ για ανηλίκους. Οι παραβάσεις επιφέρουν κλιμακωτά πρόστιμα, διαταγές συμμόρφωσης και, σε περίπτωση υποτροπής, περιορισμό λειτουργιών. Στον διαδικτυακό τζόγο, εκτός από οικονομικές κυρώσεις, προβλέπεται αποκλεισμός ιστοτόπων και συνεργασία με παρόχους πληρωμών για διακοπή συναλλαγών που εμπλέκουν ανήλικους.
Προστασία δεδομένων και αποφυγή «φακελώματος»
Η επαλήθευση ηλικίας θα στηρίζεται στην ελαχιστοποίηση δεδομένων: ο πάροχος ενημερώνεται μόνο για το αν ο χρήστης είναι άνω ή κάτω του ορίου, χωρίς να αποθηκεύει προσωπικά έγγραφα. Επιτρέπονται λύσεις με κρυπτογραφημένα διαπιστευτήρια και προσωρινά tokens, ώστε να μην δημιουργούνται μόνιμα προφίλ. Για τη συναίνεση γονέων καταγράφεται μόνο η απαραίτητη επιβεβαίωση, χωρίς υπερβολική συλλογή οικογενειακών στοιχείων.
Τι αλλάζει στην καθημερινότητα οικογενειών και σχολείων
Οι γονείς θα έχουν πρόσβαση σε ενιαίο πίνακα ελέγχου όπου θα ρυθμίζουν την πρόσβαση των παιδιών σε εφαρμογές, ώρες χρήσης και δυνατότητες επικοινωνίας. Στα σχολεία θα διανεμηθεί υλικό ψηφιακής παιδείας, ενώ θα υπάρχουν γραμμές υποστήριξης για καταγγελίες. Για εκπαιδευτικά projects προβλέπονται περιορισμένα «εκπαιδευτικά προφίλ» σε πλατφόρμες, υπό αυστηρή εποπτεία.
Προκλήσεις εφαρμογής και επόμενα βήματα
Μεγάλο στοίχημα αποτελεί η αποτροπή παρακάμψεων μέσω VPN ή μη ελεγχόμενων εφαρμογών, αλλά και η επιβολή σε διεθνείς πλατφόρμες εκτός ΕΕ. Προβλέπεται μεταβατική περίοδος για συμμόρφωση, πιλοτικοί έλεγχοι και αξιολόγηση επιπτώσεων. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι η ψηφιακή ελευθερία των ανηλίκων δεν περιορίζεται αυθαίρετα, αλλά προστατεύεται με «έξυπνα εμπόδια», διαφάνεια και υπευθυνότητα.
