Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σοβαρότερη πολιτική κρίση της θητείας της στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά την απόφασή της να αποσύρει την οδηγία για τους λεγόμενους «πράσινους ισχυρισμούς» (Green Claims), προκαλώντας την έντονη αντίδραση των πολιτικών ομάδων που μέχρι σήμερα στήριζαν το έργο της.
Η πρόεδρος της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe, Βαλερί Χαγέρ, δήλωσε στο Politico πως «βρισκόμαστε στο χείλος μιας θεσμικής κρίσης», κάνοντας σαφή την απογοήτευση της παράταξής της για τη συγκεκριμένη απόφαση. Το ΕΛΚ, από όπου προέρχεται η φον ντερ Λάιεν, αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ωστόσο η δυνατότητά του να περνάει νομοθετήματα εξαρτάται από τη συνεργασία με τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους. Αυτή η συμμαχία πλέον τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Η οδηγία που αποσύρθηκε, είχε προχωρήσει σημαντικά στη νομοθετική διαδικασία και στόχευε στο να υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να αποδεικνύουν τους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς που προβάλλουν στα προϊόντα τους, στο πλαίσιο της προσπάθειας για καταπολέμηση του greenwashing. Η αιφνιδιαστική απόσυρση της πρότασης έγινε κατόπιν αιτήματος του ΕΛΚ, και έγινε δεκτή με ικανοποίηση από συντηρητικά και ακροδεξιά μπλοκ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές και η ομάδα «Πατριώτες για την Ευρώπη» της Μαρίν Λεπέν και του Βίκτορ Όρμπαν.
Για τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους, η συγκεκριμένη ενέργεια θεωρείται υπαναχώρηση από τις βασικές αρχές της προοδευτικής πλειοψηφίας που ανέδειξε τη φον ντερ Λάιεν. Ανώτατο στέλεχος της Renew Europe προειδοποίησε: «Στη συζήτηση για το Pfizergate, την προστατεύσαμε. Αν όμως συνεχίσει έτσι, θα σταματήσουμε να την προστατεύουμε».
Η αναφορά στην υπόθεση «Pfizergate» αφορά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που καταδίκασε την Επιτροπή επειδή δεν έδωσε στη δημοσιότητα τα μηνύματα της φον ντερ Λάιεν με τον επικεφαλής της Pfizer στη διάρκεια της πανδημίας.
Η πολιτική πίεση αυξάνεται, καθώς η απόσυρση της οδηγίας δεν αφορά μόνο την ουσία της πολιτικής για το περιβάλλον, αλλά και τη θεσμική διαδικασία. Το σχέδιο είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο και βρισκόταν στο τελικό στάδιο διαπραγμάτευσης, κάτι που καθιστά την απόφαση ιδιαίτερα προβληματική για τις άλλες πολιτικές ομάδες.
Στελέχη των Σοσιαλιστών αφήνουν να εννοηθεί ότι εξετάζουν ακόμη και την αποχώρηση από τη συνεργασία με τη φον ντερ Λάιεν. «Αν προχωρήσει στην απόσυρση, θα θεωρηθεί παραβίαση της πλατφόρμας – δεν θα υπάρχει πλέον πλατφόρμα», ανέφερε χαρακτηριστικά ευρωβουλευτής της ομάδας.
Η πρόεδρος της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Ιράτσε Γκαρσία, προειδοποίησε την Επιτροπή να μην υποτιμά τη σημασία της πολιτικής συμμαχίας και των δεσμεύσεων που έχουν ληφθεί.
Από την πλευρά της η Επιτροπή υπεραμύνθηκε της απόφασης, δια στόματος του εκπροσώπου της Στέφαν ντε Κερσμάεκερ, ο οποίος εξήγησε ότι η απόσυρση συνδέεται με την ανάγκη απλοποίησης της νομοθετικής ύλης. Όπως δήλωσε, «στόχος μας ήταν μια πρόταση που θα μείωνε τη διοικητική επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες».
Την ίδια στιγμή, το ΕΛΚ υπερασπίστηκε την πρωτοβουλία, υποστηρίζοντας ότι το αρχικό κείμενο θα δημιουργούσε «γραφειοκρατικό εφιάλτη» για τον επιχειρηματικό κόσμο.
Παρά τις διαβεβαιώσεις, η πρόθεση της Επιτροπής να συνεχίσει την καταπολέμηση της παραπλανητικής οικολογικής διαφήμισης δεν φαίνεται να κατευνάζει τις αντιδράσεις. Οι πολιτικές εντάσεις μεταξύ των μεγάλων παρατάξεων απειλούν να ανατρέψουν τις λεπτές ισορροπίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να φέρουν την προεδρία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε αχαρτογράφητα νερά.
