Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε στο διαδίκτυο, αλλά και στον χώρο της Δικαιοσύνης, ο ισχυρισμός της καθηγήτριας νομικής του Πανεπιστημίου της Οτάβα, Elizabeth Sheehy. Σύμφωνα με την ίδια, οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να δολοφονούν τους άνδρες τους… «προληπτικά»!
Η Elizabeth Sheehy, παρουσιάζει τις απόψεις της στο νέο της βιβλίο, “Defending Battered Women on Trial”, που κυκλοφόρησε στις 15 Δεκεμβρίου. Η θέση της καθηγήτριας Sheehy είναι ότι οι γυναίκες που υφίστανται ακραία και μακροχρόνια κακοποίηση από τους συντρόφους τους πρέπει να έχουν το δικαίωμα να τους εξοντώσουν προληπτικά — ακόμα και όταν κοιμούνται, για παράδειγμα — χωρίς φόβο ότι θα κατηγορηθούν για φόνο από πρόθεση.
Η μακροχρόνια ποινή για την ανθρωποκτονία από πρόθεση, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, αποτελεί, σύμφωνα με την Sheehy, ένα «τεράστιο, τεράστιο εμπόδιο» για τέτοιες γυναίκες.
Οι ισχυρισμοί της Elizabeth Sheehy
Η πρόταση της Sheehy αναφέρει μια «νόμιμη διέξοδο» που θα αποκλείει τις ποινές του Ποινικού Κώδικα για τις γυναίκες. Συγκεκριμένα, η Sheehy προτείνει να κατηγορούνται οι κακοποιημένες γυναίκες για ανθρωποκτονία από αμέλεια και όχι από πρόθεση, έτσι ώστε να μπορούν να επιχειρηματολογήσουν υπέρ της αυτοάμυνας χωρίς να φέρουν ουσιαστικές ευθύνες για το φόνο που διέπραξαν.
Η ίδια εκφράζει την άποψή της: «γιατί οι γυναίκες πρέπει να ζουν με φόβο και υπερεπιφυλακτικότητα;». Συγκρίνει τις κακοποιημένες γυναίκες με αιχμάλωτους πολέμου και την κατάστασή τους με αυτήν των κακοποιών τους ως μια παρόμοια μορφή αιχμαλωσίας. Σύμφωνα με την ίδια, όπως είναι καθήκον των αιχμαλώτων πολέμου να σκοτώνουν τους αιχμαλώτους τους για να δραπετεύσουν, ισχυρίζεται ότι η στάση μας πρέπει να είναι, «είχες δίκιο να σκοτώσεις για να σώσεις τη ζωή σου».
Η «λογική» της Sheehy παρουσιάζει προβλήματα σε πολλά επίπεδα. Πρώτον, η κατάσταση των γυναικών που υφίστανται κακοποίηση στα σπίτια τους δεν είναι συγκρίσιμη με αυτήν των σωματικά περιορισμένων/αιχμαλωτισμένων στρατιωτών. Σχεδόν ποτέ οι γυναίκες δεν φυλακίζονται σωματικά και, εκτός από σπάνιες, γεωγραφικά απομονωμένες περιπτώσεις, μπορούν, αλλά δεν επιλέγουν, να δραπετεύσουν.
Το γεγονός ότι οι γυναίκες με ψυχολογικά προβλήματα επιλέγουν να παραμείνουν με τους κακοποιούς τους, ονομάζεται «φαινόμενο της επίκτητης αδυναμίας» (ή αλλιώς μαθημένη αδυναμία). Και αποτελεί θέμα των ψυχολόγων και όχι του νόμου. Στην πραγματικότητα, το «σύνδρομο κακοποιημένης γυναίκας» (BWS) είναι απλώς μια θεωρία υπό ανάπτυξη, με πολύ ρηχές και επιφανειακές αποδείξεις και δείγματα, ώστε να υποστηρίξει οποιαδήποτε αλλαγή στους νομικούς κώδικες. (Βλ. το βιβλίο του David M. Paciocco του 1999, Getting Away with Murder: the Canadian penal justice system. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Paciocco ήταν συνάδελφος της Sheehy στη νομική σχολή της Ottawa U.) Επιπλέον, το BWS έχει απορριφθεί σε άλλα ανώτατα δικαστήρια, όπως αυτό της Αυστραλίας, που χρησιμοποίησε τον Καναδά ως (αρνητικό) παράδειγμα.
Η Sheehy ισχυρίζεται ότι το να κατηγορείς κακοποιημένες γυναίκες για φόνο είναι «τόσο αυθαίρετο όταν ξέρεις ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να μπορεί μια γυναίκα να υπερασπιστεί αυθόρμητα τη ζωή της». Αλλά το «αυθόρμητο» υποδηλώνει ότι η ζωή της γυναίκας βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, οπότε είναι επιτακτική η αυτοάμυνα. Αυτό, όμως, δεν είναι η θέση της, η οποία υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο – ότι μόνο σε αυτές τις συγκεκριμένες γυναίκες πρέπει να επιτρέπεται να δολοφονούν ακόμη και όταν δεν τίθεται η ζωή τους σε άμεσο κίνδυνο, αλλά να αθωώνονται σε κάθε περίπτωση, ακόμη και όταν έχουν δολοφονήσει κάποιον «προληπτικά».
Στις περιπτώσεις BWS, υπάρχει πάντα το ερώτημα εάν δεν υπήρχε «άλλος τρόπος» να χειριστεί την κατάσταση. Αντί να τον δολοφονήσεις στον ύπνο του, γιατί να μην φύγεις στον ύπνο του; Ο αυθορμητισμός μάλλον δεν ισχύει εδώ. Η πρόταση της Sheehy θα έκανε ουσιαστικά τις κακοποιημένες γυναίκες αστυνομικούς, δικαστές και ενόρκους στις δικές τους υποθέσεις.
Από την άλλη, τι γίνεται με τα παιδιά που υφίστανται χρόνια κακοποίηση; Μπορούν να δολοφονήσουν τους γονείς τους ατιμώρητα;
Η κακοποίηση παιδιών είναι ακόμη μεγαλύτερη κατάχρηση εμπιστοσύνης από ότι η βία από τον σύντροφο. Δυστυχώς αποτελεί ένα τεράστιο φαινόμενο το οποίο η κοινωνία αποφεύγει να συζητήσει. Τα κακοποιημένα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν ή να φύγουν από την οικία των κακοποιητών τους. Είναι εγκλωβισμένα. Τι συμβαίνει αν εξετάσουμε αυτή την περίπτωση υπό το πρίσμα της λογικής της Sheehy; Μπορούν να δολοφονήσουν τους γονείς τους ατιμώρητα;
Τι γίνεται με τις λεσβίες των οποίων οι σύντροφοι είναι εξαιρετικά καταχρηστικοί και βίαιοι (και μάλιστα με υπερ-πολλαπλάσια ποσοστά σε σχέση με τα ετερόφυλα ζευγάρια); Σε αυτή την περίπτωση, όπου δεν εμπλέκεται άνδρας, δεν θα ισχύει η «προληπτική» δολοφονία; Σε αυτή την περίπτωση δεν κινδυνεύει η ζωή του θύματος;
Τι γίνεται με τις αστυνομικές αρχές; Θα πρέπει να εγκρίνουμε τη δολοφονία υπόπτων διάφορων εγκλημάτων, διότι μπορεί να αποτελούν μελλοντικό κίνδυνο υψηλού κινδύνου για την κοινωνία;
Η Sheehy σαφώς δεν είναι αντικειμενική στις μελέτες και στις απόψεις της. Δεν είναι τίποτα παρά μια φανατισμένη ιδεολόγος, της οποίας η προκατάληψη για το φύλο έχει τιμηθεί από τον Καναδικό Δικηγορικό Σύλλογο. Γεγονός που γεννά τα ερωτήματα: Πώς μπορεί ένας Δικηγορικός Σύλλογος να πετάξει από το παράθυρο αιώνες προόδου για την ίση αντιμετώπιση των δυο φύλων; Πρόοδος που έχει επιτευχθεί με κόπο και αγώνες; Αλλά καταπατάται επιδεικτικά στο όνομα της πολιτικής ορθότητας και της φεμινιστικής απαίτησης; Και πώς μπορεί μια νομική σχολή να εγκρίνει τέτοια πνευματική διαφθορά στις τάξεις της;
