Η απόδραση 20 «εξαιρετικά επικίνδυνων» μελών συμμορίας από φυλακή της Γουατεμάλας προκάλεσε πολιτική αναταραχή, οδηγώντας χθες, Τετάρτη, στην αποπομπή του υπουργού Εσωτερικών της χώρας.
«Αποφάσισα να προχωρήσω σε αλλαγές στην ομάδα που είχε αναλάβει καθήκοντα ασφάλειας» και «αποδέχθηκα την παραίτηση του Φρανσίσκο Χιμένες από τη θέση του υπουργού Εσωτερικών», δήλωσε ο πρόεδρος Μπερνάρντο Αρέβαλο σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ανακοινώνοντας παράλληλα και την απομάκρυνση δύο υφυπουργών.
Η μαζική διαφυγή των κρατουμένων, που ανήκαν στη διαβόητη συμμορία Barrio 18, αποκαλύφθηκε την Κυριακή, ενώ ο πρόεδρος βρισκόταν σε περιοδεία στην Ευρώπη. Το γεγονός προκάλεσε έντονες αντιδράσεις εντός της χώρας, με πολλούς να κατηγορούν την κυβέρνηση για αδράνεια απέναντι στην εγκληματικότητα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτήρισαν την απόδραση «απαράδεκτη» και υπενθύμισαν ότι η Barrio 18 έχει ενταχθεί στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων, επισημαίνοντας τη σοβαρότητα του περιστατικού.
«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση που έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, καθώς στα μάτια των ΗΠΑ είκοσι τρομοκράτες βρίσκονται ελεύθεροι», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο συνταγματολόγος Έδγαρ Ορτίς, υπογραμμίζοντας ότι η καθυστέρηση στην αντίδραση επιδείνωσε την κατάσταση.
Οι αρχές έχουν ενισχύσει τη φύλαξη των φυλακών και των συνόρων με το Σαλβαδόρ, την Ονδούρα και το Μεξικό, ενώ η κυβέρνηση προσφέρει χρηματικές αμοιβές για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψη των δραστών. Μέχρι στιγμής, έχει συλληφθεί μόνο ένας από τους 20 δραπέτες.
«Η κρίση διογκώθηκε λόγω της απουσίας του προέδρου. Πέρασαν 48 ώρες πριν υπάρξει προεδρική αντίδραση για ένα τόσο σοβαρό γεγονός», πρόσθεσε ο Ορτίς. Ο αναλυτής Φρανσίσκο Κεσάδα, από το εθνικό κέντρο οικονομικών μελετών (CIEN), σημείωσε ότι «η ήδη υψηλή αίσθηση ανασφάλειας στη χώρα θα ενταθεί περαιτέρω».
Ο πρόεδρος Αρέβαλο ανακοίνωσε την κατασκευή νέας φυλακής υψίστης ασφαλείας, χωρητικότητας έως 2.000 κρατουμένων, δηλώνοντας πως «η ασφάλεια της Γουατεμάλας είναι ζωτικής σημασίας και δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο».
Οι συμμορίες Barrio 18 και Mara Salvatrucha, που έχουν χαρακτηριστεί «τρομοκρατικές» από την Ουάσιγκτον, ελέγχουν μεγάλο μέρος του εγκλήματος στη χώρα, επιβάλλοντας εκβιασμούς σε εμπόρους και πολίτες, ενώ σε περίπτωση άρνησης οι στόχοι τους δολοφονούνται. Η δράση τους εκτείνεται και σε άλλες χώρες της Κεντρικής Αμερικής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του CIEN, ο δείκτης ανθρωποκτονιών αυξήθηκε από 16,1 ανά 100.000 κατοίκους το 2024 σε 17,65 το 2025, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου.
