Τα ακίνητα της χώρας θα αποκτήσουν τη δική τους “ταυτότητα” από το 2025, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και το Κτηματολόγιο βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Ακίνητης Περιουσίας. Το συγκεκριμένο μητρώο θα παρέχει μια πλήρη εικόνα για όλα τα ακίνητα της χώρας, καλύπτοντας τόσο το πλήθος και το είδος τους όσο και τη γεωγραφική τους κατανομή και κατάσταση.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του νέου συστήματος θα είναι η παροχή πληροφοριών σχετικά με τα κενά ακίνητα. Μέχρι σήμερα, το Δημόσιο δεν είχε ακριβή στοιχεία για τον αριθμό και τη γεωγραφική θέση των ακινήτων που παραμένουν αχρησιμοποίητα, γεγονός που δυσκολεύει τη διαμόρφωση αποτελεσματικής στεγαστικής πολιτικής. Σύμφωνα με τα δεδομένα της τελευταίας απογραφής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), υπάρχουν περίπου 793.884 κενά ακίνητα σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων 255.300 βρίσκονται στην Αττική, 229.627 στη Βόρεια Ελλάδα, 182.918 στην Κεντρική Ελλάδα και 126.035 στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη.
Με την εισαγωγή του Μητρώου, θα γίνει καταγραφή σημαντικών στοιχείων για κάθε ακίνητο, όπως η επιφάνεια, η θέση, ο όροφος, η κατάσταση ηλεκτροδότησης, αν είναι ημιτελές ή κενό, καθώς και το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Επίσης, θα συμπεριλαμβάνονται πληροφορίες για το αν τα ακίνητα είναι ιδιόκτητα, μισθωμένα ή παραχωρημένα δωρεάν, καθώς και λεπτομέρειες για τα ενοίκια και τους ενοικιαστές. Αυτό θα διευκολύνει τις διασταυρώσεις που κάνει η ΑΑΔΕ για τον έλεγχο της ακίνητης περιουσίας και των εισοδημάτων.
Τα στοιχεία που αφορούν τα ακίνητα θα μεταφέρονται αυτόματα στο Μητρώο, χωρίς την ανάγκη παρέμβασης των φορολογουμένων, από τις δηλώσεις Ε9 και Ε2 για τα μισθωτήρια, καθώς και από το Κτηματολόγιο. Όποια νέα δήλωση ή τροποποίηση αφορά κάποιο ακίνητο, θα ενημερώνεται αυτόματα στο Μητρώο. Ακόμη και τα ακίνητα που ενοικιάζονται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων θα ενταχθούν στο σύστημα αυτό.
Για τους ενοικιαστές, θα υπάρχει ειδική εφαρμογή μέσω της οποίας θα μπορούν να ελέγχουν τα στοιχεία των ακινήτων που νοικιάζουν. Σε περίπτωση που διαπιστώνονται διαφορές, όπως όταν το πραγματικό ενοίκιο είναι υψηλότερο από αυτό που έχει δηλωθεί, θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν τις ακριβείς τιμές. Επίσης, όταν ένας ιδιοκτήτης δηλώνει τη λήξη μιας μίσθωσης, η πληροφορία αυτή θα μεταφέρεται αμέσως στο σύστημα.
Το Μητρώο θα συνδεθεί επίσης με τις φορολογικές δηλώσεις, ώστε τα εισοδήματα από εκμετάλλευση ακινήτων και οι δαπάνες των ενοικιαστών να προσυμπληρώνονται αυτόματα. Αυτό θα διευκολύνει την ΑΑΔΕ να αντιπαραβάλλει τα δεδομένα του Κτηματολογίου με τις δηλώσεις Ε9 και Ε1 για να ελέγξει αν οι φορολογούμενοι έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους και αν τα χαρακτηριστικά που έχουν δηλώσει είναι ακριβή.
Σε περιπτώσεις που εντοπίζονται διαφορές στα στοιχεία των ακινήτων μεταξύ του Κτηματολογίου και των δηλώσεων Ε9, οι ιδιοκτήτες θα καλούνται να υποβάλουν διορθωτικές δηλώσεις για να διορθώσουν τα στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο, θα διασφαλιστεί η συμφωνία των δηλώσεων του Ε9 με τις καταγραφές στο Κτηματολόγιο.
Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΑΑΔΕ, υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιοι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν αποκρύψει μέρος της περιουσίας τους ή των εμπράγματων δικαιωμάτων τους (όπως η πλήρης ή ψιλή κυριότητα ή η επικαρπία), με σκοπό να αποφύγουν την καταβολή ΕΝΦΙΑ ή να πληρώσουν μικρότερα ποσά, καθώς και για να αποφύγουν τα τεκμήρια διαβίωσης ή τις κατασχέσεις για ληξιπρόθεσμα χρέη.
Οι φορολογούμενοι που θα εντοπιστεί ότι έχουν αποκρύψει ακίνητα ή έχουν δηλώσει ανακριβή στοιχεία θα έρθουν αντιμέτωποι με την επιβολή κύριου και συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, τόκους για εκπρόθεσμη καταβολή, πρόστιμα για ανακριβείς δηλώσεις φόρου ακινήτων, καθώς και πρόσθετο φόρο εισοδήματος με βάση τα τεκμήρια.
