Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για το κρίσιμο τετ α τετ μεταξύ του Γεραπετρίτη και του Φιντάν, που θα γίνει στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου, η Ελλάδα διατηρεί χαμηλές προσδοκίες για την εξέλιξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Οι δύο υπουργοί εξωτερικών, αν και έλαβαν εντολή στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο να διερευνήσουν κοινό έδαφος για το πέρασμα της συζήτησης σε ένα πιο επίσημο στάδιο, αυτό της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, βρίσκονται ακόμη σε «προκριματική» φάση για τη διαμόρφωση του πλαισίου και των αρχών της συζήτησης.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η προετοιμασία της ελληνικής διπλωματίας επικεντρώνεται σε δύο κύρια σενάρια για την έκβαση της συνάντησης. Το πρώτο, που θεωρείται λιγότερο πιθανό, είναι η συνάντηση να αποδειχθεί ιστορική εφόσον επιβεβαιωθεί ένα κοινό πλαίσιο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, ανοίγοντας τον δρόμο για τεχνικές και νομικές διαπραγματεύσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ότι η Τουρκία δέχεται να συζητήσει εντός των πλαισίων του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, που η Ελλάδα αναγνωρίζει ως τη μόνη προς επίλυση διαφορά.
Εάν αυτό δεν συμβεί, ένα άλλο πιθανό σενάριο είναι η Τουρκία να επαναφέρει διεκδικήσεις, οι οποίες αποτελούν κόκκινες γραμμές για την Ελλάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο διάλογος μπορεί να διακοπεί και να συνεχιστούν μόνο οι διαβουλεύσεις για δευτερεύοντα θέματα, με στόχο τη διατήρηση των επικοινωνιακών διαύλων ανοιχτών.
Η επερχόμενη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν θα έχει και τον χαρακτήρα προετοιμασίας για την επικείμενη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν τον Ιανουάριο στην Άγκυρα, στα πλαίσια του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, καθορίζοντας την ατζέντα της συζήτησης των ηγετών των δύο χωρών.
Επίσης, από τη συνάντηση των ΥΠΕΞ αναμένεται να διαμορφωθεί και ο οδικός χάρτης των τριών πυλώνων διαλόγου – Πολιτικού Διαλόγου, Θετικής Ατζέντας και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης – οι οποίοι προβλέπεται να ολοκληρωθούν πριν από τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από διπλωματικές πηγές, ακόμα και αν επιτευχθεί πρόοδος στο θέμα της οριοθέτησης, δεν θα προκύψουν άμεσα αριθμητικά στοιχεία ή συμφωνίες ναυτικών μιλίων, καθώς το ζήτημα αυτό θα εξεταστεί στο τέλος της διαδικασίας και όχι στην αρχή της. Δεν αναμένεται, επομένως, να ανοίξουν χάρτες στη συνάντηση της Αθήνας.
Παρά τις προετοιμασίες, το κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές ενδέχεται να μην επιτρέψει σημαντική πρόοδο. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν και του Φιντάν, που έκαναν λόγο για «ολιστική προσέγγιση στο Αιγαίο» και για «ένα σύνολο προβλημάτων» μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, περιλαμβάνοντας θέματα όπως το μειονοτικό και οι «γκρίζες ζώνες», δεν δείχνουν θετική διάθεση για να επικεντρωθεί η συζήτηση αποκλειστικά στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Το ήδη επιβαρυμένο κλίμα εντάθηκε περαιτέρω από την έκδοση δύο τουρκικών αντι-NAVTEX, με τις οποίες αμφισβητείται το δικαίωμα της Ελλάδας για έρευνες στα θαλάσσια ύδατα μεταξύ Λέσβου, Χίου και Σάμου, αναφέροντας πως «τα όρια της ‘υφαλοκρηπίδας’ δεν έχουν συμφωνηθεί ακόμη από τα παράκτια κράτη», φέρνοντας στο προσκήνιο την αξίωση της Τουρκίας για υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο, λίγο πριν τη συνάντηση των ΥΠΕΞ.
