Η δημόσια πετρελαϊκή εταιρεία της Βραζιλίας, Petrobras, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι έλαβε άδεια για εξερευνητική γεώτρηση σε θαλάσσια περιοχή ανοιχτά του Αμαζονίου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις, λίγες εβδομάδες πριν από τη διεθνή Διάσκεψη για το Κλίμα COP30 που θα φιλοξενηθεί στη χώρα.
Το έργο έχει την υποστήριξη του προέδρου Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος θα υποδεχθεί τους παγκόσμιους ηγέτες στη Μπελέμ του Αμαζονίου τον Νοέμβριο. Οι επικριτές του, ωστόσο, θεωρούν πως η απόφαση αυτή αποκαλύπτει τις αντιφάσεις της πολιτικής του, καθώς επιχειρεί να συνδυάσει την προστασία του περιβάλλοντος με την επέκταση της πετρελαϊκής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με την Petrobras, η γεώτρηση θα ξεκινήσει «άμεσα» και θα διαρκέσει περίπου πέντε μήνες, με τη χρήση εξοπλισμού που έχει ήδη μεταφερθεί στην περιοχή. Η εταιρεία διαβεβαίωσε ότι «τήρησε όλες τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις που όρισε το IBAMA», το κρατικό ινστιτούτο περιβάλλοντος, το οποίο επιβεβαίωσε ότι η άδεια δόθηκε «μετά από αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης».
Η γεώτρηση αφορά περιοχή σε ύδατα μεγάλου βάθους, 500 χιλιόμετρα από το στόμιο του ποταμού Αμαζονίου και 175 χιλιόμετρα από την ακτή, στη λεγόμενη «Margem Equatorial» — ζώνη πλούσια σε ενεργειακά αποθέματα, όπου γειτονικές χώρες όπως η Γουιάνα έχουν ήδη ανακαλύψει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου.
Η περιβαλλοντική συμμαχία Observatório do Clima κατήγγειλε την έγκριση της άδειας, τονίζοντας ότι «υπονομεύει τη δέσμευση της Βραζιλίας για την προστασία του κλίματος» και προανήγγειλε προσφυγή στη δικαιοσύνη, κάνοντας λόγο για «τεχνικές παραλείψεις» και «παρανομίες» στη διαδικασία αδειοδότησης.
Αντίθετα, ο υπουργός Ενέργειας Αλεσάντρ Σιλβέιρα υποστήριξε ότι η περιοχή αυτή «αντιπροσωπεύει το μέλλον της ενεργειακής κυριαρχίας της Βραζιλίας», επιμένοντας πως η εξερεύνηση θα γίνει «με πλήρη περιβαλλοντική υπευθυνότητα». Η Petrobras διευκρίνισε ότι το έργο αποσκοπεί αποκλειστικά στη συλλογή γεωλογικών δεδομένων και στην αξιολόγηση της παρουσίας υδρογονανθράκων, χωρίς να προβλέπεται εξόρυξη σε αυτό το στάδιο.
Η πρόεδρος της Petrobras, Μάγκντα Σάμπριαχντ, χαρακτήρισε την περιοχή «νέο ενεργειακό σύνορο παγκόσμιας σημασίας» και εξέφρασε την ελπίδα να «αποδειχθεί η ύπαρξη πετρελαίου στο βραζιλιάνικο τμήμα».
Από την άλλη πλευρά, ο Ιλάν Ζουγκμάν, επικεφαλής της ΜΚΟ 350.org στη Λατινική Αμερική, μίλησε για «ιστορικό λάθος», ζητώντας «δίκαιη ενεργειακή μετάβαση βασισμένη στις ανανεώσιμες πηγές και με σεβασμό στους αυτόχθονες λαούς».
Το 2023, το IBAMA είχε απορρίψει προηγούμενο αίτημα της Petrobras, κρίνοντας ότι δεν υπήρχαν επαρκείς εγγυήσεις για την προστασία της θαλάσσιας ζωής σε περίπτωση διαρροής πετρελαίου. Η νέα έγκριση δόθηκε έπειτα από τεχνικές δοκιμές τον Αύγουστο, οι οποίες απέδειξαν —σύμφωνα με την εταιρεία— την επιχειρησιακή της ετοιμότητα για την αντιμετώπιση πιθανής πετρελαιοκηλίδας.
