Μια εξέλιξη με ιδιαίτερη διπλωματική σημασία σημειώθηκε την Κυριακή (21/9), καθώς Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία και Καναδάς προχώρησαν επίσημα στην αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους. Η κοινή αυτή πρωτοβουλία, που προέρχεται μάλιστα από χώρες-παραδοσιακούς συμμάχους του Ισραήλ, αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη διεθνή ανησυχία για τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Γάζα, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την εντατικοποίηση των εποικισμών στη Δυτική Όχθη.
Σύμφωνα με το Associated Press, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ τόνισε ότι στόχος της κυβέρνησής του είναι να διατηρηθεί ζωντανή η προοπτική ειρήνης, διευκρινίζοντας: «Η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους δεν είναι επιβράβευση για τη Χαμάς, αλλά ένα μήνυμα ελπίδας προς Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς. Το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνώρισε το Ισραήλ πριν από 75 χρόνια. Σήμερα, ενώνουμε τη φωνή μας με πάνω από 150 χώρες που αναγνωρίζουν και το παλαιστινιακό κράτος».
Οργή από το Ισραήλ – Απειλές Νετανιάχου
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αντέδρασε με σφοδρότητα, κατηγορώντας τις τρεις χώρες ότι «προσφέρουν δώρο στη Χαμάς» και υπογραμμίζοντας πως «παλαιστινιακό κράτος δεν θα υπάρξει δυτικά του Ιορδάνη». Η επίσημη απάντηση του Τελ Αβίβ, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ανακοινωθεί μετά την επιστροφή του από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και θα μιλήσει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Σενάρια κάνουν λόγο ακόμη και για μονομερή προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης, εξέλιξη που θα κλιμάκωνε περαιτέρω την ένταση.
Ικανοποίηση στην Παλαιστίνη
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, χαρακτήρισε την κίνηση του Λονδίνου «σημαντικό βήμα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», όπως μετέδωσε το παλαιστινιακό πρακτορείο Wafa. Από την πλευρά της, η Χαμάς χαιρέτισε την απόφαση ως «δίκαιη αναγνώριση των θυσιών του λαού μας», καλώντας τη διεθνή κοινότητα να απομονώσει το Ισραήλ.
Ιστορικό βάρος για το Λονδίνο
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η απόφαση της Βρετανίας, καθώς η χώρα υπήρξε αποικιοκρατική δύναμη στην Παλαιστίνη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και υπεύθυνη για τη Διακήρυξη του Μπάλφουρ το 1917, που προέβλεπε τη δημιουργία εβραϊκού εθνικού κράτους, παράλληλα με την προστασία των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων – κάτι που για δεκαετίες δεν υλοποιήθηκε. «Η σημερινή αναγνώριση είναι διόρθωση ενός ιστορικού λάθους 108 ετών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Χουσάμ Ζόμλοτ, επικεφαλής της παλαιστινιακής αποστολής στο Λονδίνο.
Επικείμενες αναγνωρίσεις και νέα δεδομένα
Η πρωτοβουλία δεν ήρθε απροειδοποίητα, καθώς είχε ήδη ανακοινωθεί από τον Στάρμερ τον Ιούλιο, σε περίπτωση που το Ισραήλ αρνιόταν κατάπαυση του πυρός και είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Ήδη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, περισσότερες χώρες αναμένεται να προχωρήσουν σε αντίστοιχες αναγνωρίσεις κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Πορτογαλία.
Η γεωπολιτική διάσταση και η στάση ΗΠΑ
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η αναγνώριση από το Λονδίνο και πιθανόν το Παρίσι έχει υψηλό συμβολισμό, δεδομένης της ιστορικής εμπλοκής τους στην περιοχή. Ωστόσο, τονίζουν πως χωρίς την έμπρακτη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, οι πρακτικές επιπτώσεις παραμένουν περιορισμένες. Η διεθνής αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που η λύση των δύο κρατών θεωρείται από πολλούς σχεδόν ανέφικτη, εξαιτίας των καταστροφών στη Γάζα, της εκτεταμένης μετακίνησης πληθυσμών, των δεκάδων χιλιάδων νεκρών (πάνω από 65.000 σύμφωνα με ανεξάρτητες πηγές), καθώς και της συνεχιζόμενης εποικιστικής δραστηριότητας στη Δυτική Όχθη.
Η αναγνώριση της Παλαιστίνης από τρεις μεγάλες δυνάμεις δεν μεταβάλλει άμεσα την κατάσταση στο πεδίο, σηματοδοτεί όμως νέα φάση πίεσης προς το Ισραήλ και πιθανόν ανοίγει τον δρόμο για ανακατατάξεις στο διπλωματικό σκηνικό της Μέσης Ανατολής.
