Σε άρθρο του στους Financial Times με τίτλο «Πέντε χρυσοί κανόνες για την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης», ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισημαίνει ότι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και οι νέες γεωπολιτικές προκλήσεις απειλούν τη στρατηγική για την κλιματική ουδετερότητα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός προτείνει πέντε βασικούς κανόνες για την επιτυχή «πράσινη μετάβαση», εστιάζοντας στην αποδοτικότητα, την τεχνολογική ουδετερότητα, την ενσωμάτωση των αγορών, τη διακυβέρνηση και την ισορροπία ανάμεσα στην αποανθρακοποίηση και άλλους στρατηγικούς στόχους.
Όπως αναφέρει, «η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Οι υψηλές τιμές ενέργειας αφήνουν ελάχιστα περιθώρια για πρόσθετα βάρη στις οικονομίες μας, ενώ το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον μειώνει τη διάθεση της Ευρώπης να αναπτύξει νέες εξαρτήσεις από καύσιμα ή τεχνολογίες».
Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, οι πέντε χρυσοί κανόνες για την ευρωπαϊκή πράσινη μετάβαση είναι:
1. Επικέντρωση στην αποδοτικότητα κόστους.
Ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει πως, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν άνθρακα και πετρέλαιο, προχωρούν ταυτόχρονα σε αποανθρακοποίηση πιο δύσκολων τομέων, όπως η ναυτιλία και η αεροπλοΐα. «Αυτή η προσέγγιση είναι βραχυπρόθεσμη», τονίζει, προσθέτοντας ότι πρέπει να ενισχυθούν οι ανταγωνιστικές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών και να διατηρηθεί ευελιξία στα πιο δαπανηρά στάδια της μετάβασης.
2. Σεβασμός στην τεχνολογική ουδετερότητα.
Ο κ. Μητσοτάκης σημειώνει ότι η Ευρώπη πρέπει να πάψει να αντιμετωπίζει την ενεργειακή μετάβαση ως «ηθικό παιχνίδι». «Δεν μπορούμε να επενδύουμε βάσει εντυπώσεων, αλλά σε τεχνολογίες που πραγματικά μειώνουν τις εκπομπές», αναφέρει, επισημαίνοντας την ανάγκη για ίση στήριξη τόσο στην ανάπτυξη υδρογόνου όσο και στην πυρηνική ενέργεια.
3. Επανένωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.
Ο πρωθυπουργός τονίζει τις μεγάλες αποκλίσεις τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη και χαρακτηρίζει «παράλογο» το γεγονός ότι ορισμένες χώρες έχουν αρνητικές τιμές ενώ άλλες πληρώνουν υπέρογκα ποσά. «Η ενσωμάτωση των αγορών είναι πολιτικό έργο που πρέπει να προωθηθεί», υπογραμμίζει.
4. Ισχυρότερη διακυβέρνηση της αγοράς.
Ο κ. Μητσοτάκης προειδοποιεί ότι οι αγορές ενέργειας έχουν γίνει υπερβολικά περίπλοκες και αδιαφανείς, κάτι που τις καθιστά ευάλωτες σε χειραγώγηση. «Χρειαζόμαστε μια νέα συζήτηση για τη διακυβέρνηση – ποιος καθορίζει τις τιμές και ποιος ελέγχει τη διαφάνειά τους», σημειώνει.
5. Ισορροπία ανάμεσα στην αποανθρακοποίηση και τους υπόλοιπους στρατηγικούς στόχους.
Τονίζει ότι η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό. «Η αποανθρακοποίηση είναι κρίσιμη, αλλά όχι ο μοναδικός στόχος. Αν χρειαστεί να ανεχθούμε κάποιες εκπομπές για λίγο ακόμη προκειμένου να προστατεύσουμε τις βιομηχανίες και την κοινωνική συνοχή, πρέπει να το κάνουμε», επισημαίνει.
Καταλήγοντας, ο πρωθυπουργός σημειώνει ότι αυτοί οι κανόνες, αν και φαινομενικά απλοί, μπορούν να οδηγήσουν σε μια εντελώς διαφορετική στρατηγική για την ΕΕ. «Αν δεν το πράξουμε, υπάρχει κίνδυνος να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα αλλά να ανακαλύψουμε ότι τρέχαμε σε λάθος αγώνα. Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε», τονίζει χαρακτηριστικά.
